Skan5

Z ryciny 22.14 wynika, że^masowy współczynnik osłabienia w wodzie pip szyb-kojrial&je-ze wzrostem energii w granicach 10-100 keV. Przy energii 10 keY około 93% energii ulega absorpcji w toku zjawiska fotoelektrycznego. podczas gdy przy 100 keY tylko 2%; reszta podlega rozproszeniu komptonowskiemu. Przy energii 25 keY obydwa procesy mają jecinakowy współudział w osłabieniu prormeniowa-nia. W zakresie energii 100 keV-2 MeV osłabienie promieniowania zależy prawie wyłącznie od zjawiska Comptona. W zakresie energii 3-10 MeV do głosu dochodzi efektjtworzenia par, który przy ok. 20 MeV jest porównywalny ze zjawiskiem Comptona. W tymzakresie~energii fotonów^ współczynnikjŁy//2-ma praktycznie stałą wartość, po czym powyżej 50 MeV zaczyna nieznacznie wzrastać.

Absorpcja promieniowania w tkankach również kształtuje się różnie w zależności od średniej Z, mimo że różnice w tym względzie między różnymi tkankamT miękkimi nie są duże. Istotne różnice występują tylko między tkanką kostną i tkan-kami miękkimi. W przypadku promieniowania niskoenergetycznego (absolutna przewaga zjawiska fotoelektrycznego) l g tkanki kostnej pochłania w przybljżeniu^ 6 razy więcej energii niż 1 g tkanek miękkich. W przypadku oddziaływania komp-tonowskiego kość i tkanki" miękkie pochłaniają w przybliżeniu jednakowe ilości energii. Wreszcie podczas oddziaływania promieniowania o dużej energii, absorpcja w tkanęe kostnej około 2-krotnie przewyższa absorpcję w otoczeniu kości. Transponując te dane do konkretnych warunków w radiologii, można przyjąć, że:

-    promieniowanie rentgenowskie 60-160 keV jest pochłaniane w kościach w znacznie większym stopniu niż w tkankach miękkich,

-    promieniowanie 16CM00 keV powoduje niewielkie obciążenie energią kości | w porównaniu z tkankami miękkimi,

-    promieniowanie gamma emitowane przez ^Co, ^l37Cs, preparaty radowe oraz promieniowanie rentgenowskie z betatronów są w jednakowym stopniu pochłaniane w tkankach bez względu na ich średnią Z.

Są to fakty dużej wagi i o praktycznym znaczeniu w medycznych zastosowaniach promieni rentgenowskich i gamma, w szczególności w radioterapii.

22,3.4. Wzajemne oddziaływanie neutronów i materii

Działając na tkankę żywą, neutrony biorą udział w jednym z trzech procesów: 1) zderzeniu sprężystym z jądrami atomów absorbenta, 2) zderzeniu niesprężystym, 3) wychwycie przez jądro atomowe absorbenta.

1. Zderzenie sprężyste zachodzi wówczas, gdy suma energii kinetycznych rozproszonego neutronu i jądra atomu, biorącego udział w zderzeniu (jądra odskoku), jest równa energii neutronu przed zderzeniem. Zderzenia sprężyste są najczęstszym sposobem wzajemnego oddziaływania neutronów o energiach 20 keV-20 MeV i materii. W bezpośrednim zderzeniu z jądrem lekkiego atomu neutron przekazuje mu znaczną część swej energii kinetycznej. W tkankach jądrami odskoku oprócz jąder atomów tlenu, azotu i węgla są głównie jądra atomów wodoru. Ze względu na