arcz 68

pojemności skokowej, przez zwiększenie stopnia sprężania i prędkości obrotowej, wiąże się niestety ze spadkiem współczynnika elastyczności, gdyż prędkość obrotowa n j przesuwa się na wykresie (rys. 4.1) w prawo, a wzrost mocy maksymalnej uzyskuje się dzięki zmniejszeniu spadku prawej części wykresu momentu. Mała elastyczność wysokoobrotowych silników samochodów lub motocyki sportowych powoduje konieczność stosowania skrzynek biegów z większą liczbą przełożeń. Charakterystyki zewnętrzne silników ZS (rys. 4.2) przebiegają podobnie jak charakte-

Rys. 4.2. Charakterystyka zewnętrzna silnika ZS

rystyki silników z zapłonem iskrowym. Silniki ZS mają jednak pewne cechy szczególne, wymagające omówienia. Praca silnika wysokoprężnego bez specjalnych urządzeń jest niestabilna ze względu na to, że straty spowodowane nieszczelnością w sekcji tłoczącej pompy wtryskowej zależą od czasu trwania wtrysku. Jeśli więc na przykład wskutek chwilowego zwiększenia obciążenia silnika nastąpi spadek prędkości obrotowej, to wydłuży się czas wtrysku i wzrosną straty; tak więc sekcja zacznie podawać mniejsze porcje paliwa, co spowoduje dalszy spadek prędkości obrotowej. Odwrotnie - chwilowy spadek obciążenia silnika prowadzi do stałego zwiększania się prędkości obrotowej. Aby przeciwdziałać zjawisku, stosuje się urządzenia zwane regulatorami prędkości obrotowej. W silnikach samochodowych stosuje się regulatory tzw. wielozakresowe umożliwiające stabilną pracę przy każdej prędkości obrotowej dowolnie wybranej przez kierowcę.

Doprowadzanie zbyt dużych dawek paliwa w stosunku do ilości zasysanego i sprężanego powietrza powoduje, że paliwo to nie może ulec całkowitemu spaleniu i pojawia się zjawisko tzw. dymienia silnika.

68