CB i rad 082

82

V. PARAMETRY UŻYTKOWE NADAJNIKÓW

Jednak ze względu na to, że między zmianą fazy a częstotliwością istnieje bezpośrednia zależność, dewiacji fazy w przypadku modulacji fazowej towarzyszy dewiacja częstotliwości, która jest proporcjonalna do częstotliwości modulującej. Pamiętamy, że w przypadku modulacji częstotliwościowej dewiacja częstotliwości była niezależna od częstotliwości modulującej. Mimo tych różnic jest oczywiste, że modulacja fazowa i modulacja częstotliwościowa występują równocześnie. Można również udowodnić, że wskaźnik modulacji jest identyczny z pojęciem dewiacji fazy. W związku z czym rozkład widmowy w obu przypadkach (modulacji częstotliwościowej i fazowej) jest taki sam, chociaż usytuowanie prążków różni się zależnie od rodzaju modulacji. Ze względu na wzajemne podobieństwo łatwo można przechodzić z jednego rodzaju modulacji na drugi.

Modulacja fazowa jest na ogół stosowana tylko w etapie przejściowym do uzyskania „czystej” modulacji częstotliwościowej.

Jest kilka metod uzyskiwania sygnałów modulowanych częstotliwościowo. Metoda bezpośrednia polega na zmianie pojemności lub indukcyjności obwodu rezonansowego generatora w takt zmian sygnału modulującego. Przykładem obrazującym tę metodę jest mikrofon pojemnościowy umieszczony w obwodzie rezonansowym generatora. Dogodniejsza postać tej metody polega na dołączeniu równolegle do obwodu rezonansowego układu reaktancyj-nego o reaktancji zmieniającej się przy zmianach sygnału modulującego. Układem reaktancyjnym może być lampa lub tranzystor, które pracują w specjalnym układzie, albo dioda pojemnościowa.

PRZYKŁAD

Rys. 32. Modulator częstotliwości z diodą pojemnościową

Układ z diodą pojemnościową. Pojemność diody zmienia się przy zmianach napięcia wstecznego polaryzującego diodę. Początkowo napięcie wsteczne zostaje doprowadzone do diody z dzielnika R1 R3 zablokowanego kondensatorem C1. Rezystor R2 oddziela układ zasilania od obwodu rezonansowego generatora.

Wartość chwilowa napięcia na diodzie pojemnościowej jest sumą napięcia polaryzacji i napięcia m.cz. doprowadzonego za pośrednictwem transformatora. W wyniku takiego połączenia do obwodu LC generatora zostaje przyłączona równolegle zmienna pojemność. W związku z tym, że przyrost pojemności AC diody pojemnościowej zmienia się ze zmianą wartości sygnału