CCF20100206098

Cytologia i Histologia

UWAGA: W rzeczywistości kierunek ruchu asymilatów jest zmienny, co stawia dodatkowe wymagania przed tkanką przewodzącą te substancje.

Z przyczyn fizycznych (pomyśl, jakich?) rozwiązanie tych problemów wymaga obecności dwóch, niezależnych układów. Tak więc wodę przewodzi DREWNO (ksylem), a asymilaty ŁYKO (floem).

Zacznijmy od transportu wody — powinien on być szybki i energooszczędny. Najlepiej sprzyja takim założeniom system, którego elementy są sztywne i pozbawione wypełnień. Dlatego drewno generalnie budują martwe, wydłużone komórki. W tkance tej występują (pominiętojniękisz drzewny i włókna) dwa rodzaje elementów, tzw. trachealnych:

A) cewki (trachcidy) — są to komórki wrzecionowatego

kształtu, klinowato zachodzące na siebie (por. Ryc. 60). Woda przechodzi z cewki do cew'ki poprzez jamki lejkowate lub proste. Tra-cheidy są składnikiem budulcowym drew na paprotników i nago-nasiennych, u okrytozalążkowych jest ich już wyraźnie mniej. Sugeruje to, żc filogenetycznie jest to pierwotny typ budowy elementów drewna;

Ryc. 60.

Pokrój ogólny oraz przekroje: poprzeczny i podłużny przez cewki (1

— zdrewniała ściana wtórna, 2 —

%

ja inka lejkowata, 3 — zatyczka). Widoczne jest klinowate zachodzenie komórek.

B) naczynia (tracheje) — występują tylko u okrytonasiennych i niektórych nagozalążkowych (konkretnie u gniotowych, por. PODR. KL. I). Są przykładem niemal idealnego „zgrania" budowy i funkcji. Pojedyncze naczynie jest prostą, krótką rurką, której ściany poprzeczne ulegają perforacjom lub zanikają wraz z protoplastem (por. Ryc. 61). Jeśli wyobrazisz sobie

102