CCF20110103006

i

Pomiary długości i obwodów kończyn

KillSIss

W odszukiwaniu szczytu krętarza pomagamy sobie ołówkiem dermograficznym. Przykładamy go ponad krętarzem większym poprzecznie do długiej osi uda. Przyciskając ołówkiem części miękkie, odcinek po odcinku, zbliżamy się do szczytu krętarza, aż wyczujemy jego opór kostny. Teraz powtarzamy pizycisk ołówkiem i szybko go odejmujemy. W miejscu przycisku ukazuje się na chwilę biała linia ane-mizacji skóry spowodowana uciskiem ołówka. Linię tę oznaczamy dermografem. Pokazuje nam ona położenie szczytu krętarza większego.

Szczeliny stawu kolanowego szukamy z przodu po zewnętrznej stronie dolnego brzegu rzepki. Szczelina stawowa jest tu szeroka i zwęża się ku tyłowi. Miejsce zwężenia zaznaczamy dermografem, co nam ułatwia pomiar.

Goleń. Pomiar od oznaczonej uprzednio dermografem szczeliny stawu kolanowego do kostki bocznej. Można też od przyśrodkowej szczeliny stawu do kostki przyśrodkowej.

Kończyny górne. W pomiarach ich długości bezwzględnej posługujemy się następującymi punktami:

Cała długość: wyrostek barkowy - wyrostek rylcowaty k. łokciowej lub koniec DI palca.

Ramię: wyrostek barkowy - nadkłykieć boczny k. ramiennej.

Przedramię: wyrostek łokciowy - wyrostek rylcowaty k. łokciowej.

Palec: podstawa paliczka podstawowego - czubek palca.

Tabela 6.1

Pomiary długości kończyn

Rodzaj pomiaru orientacyjny

Funkcjonalny

Kończyna górna przez porównanie

Kończyna dolna przez porównanie

Porównanie skrócenia deseczkami do poziomego ustawienia spina iliaca anterior superior

Bezwzględny

Cała: wyrostek barkowy do wyrostka rylcowatego kości łokciowej

Ramię: wyrostek barkowy - nadkłykieć boczny kości ramiennej

Przedramię: wyrostek łokciowy - wyrostek rylcowaty kości łokciowej

Palec: podstawa paliczka podstawowego - czubek palca

Cała: szczyt krętarza większego do kostki bocznej

Udo: szczyt krętarza większego do szczeliny stawu kolanowego po stronie bocznej

Goleń: szczelina stawu kolanowego - kostka goleni

Względna długość kończyn dolnych. Oznaczamy ją odległością kolca biodrowego przedniego górnego, a więc punktu kostnego położonego na miednicy, do kostki przyśrodkowej lub bocznej goleni. Porównanie liczby centymetrów, uzyskanej pomiarami obu kończyn, daje wyobrażenie o względnym skróceniu kończyny, oczywiście, jeśli druga kończyna jest prawidłowa.

Pomiar względny mniejszy od bezwzględnego może świadczyć o przesunięciu się całej kończyny dolnej względem miednicy. Do pomiaru taśmą centymetrową wymagane jest symetryczne ułożenie miednicy i kończyn dolnych. Trójkąt: pępek - lewy i prawy kolec biodrowy przedni górny - musi być równoramienny. Przywiedzenie uda skraca, a odwiedzenie wydłuża względną długość kończyny.

Pomiar obwodów kończyn. Obwody kończyn zmieniają się. Obwód kończyny w pozycji, w której mięśnie są w stanie skurczu, jest większy od obwodu mierzonego podczas rozluźnienia mięśni. Kończyna, na której są żylaki, w pozycji stojącej będzie miała większe obwody niż w pozycji leżącej. W podobny sposób wpływają na pomiary obrzęki hydrostatyczne.

Obwody stawów zwiększają się, gdy wypełniają je wysięki lub gdy grubieje ich błona maziowa. Ze zwiększeniem obwodu stawu często łączy się zmniejszenie obwodów przylegających części kończyny z powodu zaniku mięśniowego, przy czym mięśnie jednostawowe zanikają szybciej i znaczniej niż mięśnie dwustawowe.

Jeśli badający chce uzyskać pogląd na stan wychudzenia bądź zgrubienia kończyny, musi dokonać pomiarów na kilku jej poziomach. Poziomy te ustalamy mierząc odległość od określonego punktu anatomicznego, np. w obrębie uda od kolca biodrowego przedniego górnego czy szczeliny stawu kolanowego. Nie należy mierzyć od górnego bieguna rzepki.

W protokolarnym zapisywaniu obwodów należy podać obok wymierzonej liczby centymetrów miejsce, w którym mierzono, i ewentualnie pozycję, w jakiej pomiar był dokonywany. Na kończynie górnej należy więc zaznaczyć, czy kończyna zwisała z wyprostowanym łokciem, czy też łokieć był zgięty pod kątem prostym, a ramię zwisało, czy też ramię było uniesione do poziomu, a łokieć zgięty pod kątem prostym.

Względny

Kolec biodrowy przedni górny do kostki przyśrodkowej lub bocznej

6.6

Technika badania narządu ruchu

6.6.1

Badanie ruchów kończyn

Badanie to ma wykazać, jakim zakresem ruchów dysponuje dany staw (ruch bierny) oraz jakim za-

Pm

‘ J»\ i