CCI20111111101

wysuszenia. Dostanie się wilgoci do izolacji obniża wydatnie jej opór, co pociąga za sobą straty energii i uszkodzenie urządzenia, ale może być także przyczyną porażenia prądem. Wobec tego podczas zakładania instalacji elektrycznych, montażu maszyn elektrycznych i wszelkich napraw należy sprawdzać stan izolacji.

Według obowiązujących przepisów opór izolacji między przewodami musi być taki, aby prąd upływu ¹) wynosił najwyżej

0,001 A = 1 mA, wobec tego na podstawie prawa Ohma R —

znajdziemy, że opór izolacji powinien wynosić co najmniej 1000 Q na 1 V napięcia znamionowego. Np. przy napięciu sieci 220 V opór izolacji powinien wynosić

R — 220 • 1000 = 220 000 Q

Pomiaru oporu izolacji dokonuje się za pomocą miernika oporu izolacji. Zasadniczą częścią tego przyrządu jest mała prądniczka prądu stałego (tzw. induktor), stanowiąca źródło napięcia stałego o napięciu 220 V lub wyższego niezbędnego do pomiaru. Twornik prądniczki wprawia się w ruch ręcznie za pomocą korbki i przekładni kół zębatych. Następną częścią przyrządu jest woltomierz. Prądniczka i woltomierz są zmontowane w jednej skrzynce. Po-działka przyrządu jest wy skalowana w megaomach. Przy pomiarze np. stanu izolacji elektrycznej przewodów sieci względem ziemi jeden z zacisków miernika łączy się z żyłą przewodu izolowanego (rys. 7-20), drugi zacisk — z rurami wodociągowymi lub z wy-

Rys. 7-20. Schemat układu połączeń do pomiaru oporu izolacji

konanym specjalnie uziemieniem. Wszystkie odbiorniki w instalacji są przy tym pomiarze wyłączone. Podczas obracania korby miernika w utworzonym obwodzie popłynie prąd, którego natężenie jest zależne od oporu izolacji. Wartość izolacji odczytujemy bezpośrednio z odchylenia wskazówki miernika. Przy użyciu mierników izolacyjności starszego systemu należy obracać korbkę z określoną prędkością obrotową; w nowszych konstrukcjach prędkość obrotowa nie wywiera wielkiego wpływu, na dokładność pomiaru.

7.11.    Pomiary wielkości nieelektrycznych metodami elektrycznymi

Prawidłowy przebieg różnorodnych procesów technologicznych wymaga dokonywania licznych pomiarów i sprawdzania wartości parametrów wpływających na przebieg tych procesów. Zastosowanie elektrycznych metod pomiarowych umożliwia: a) dokonywanie pomiarów z dużą dokładnością, czułością, w bardzo krótkim czasie i szerokim zakresie wartości mierzonej wielkości, oraz b) zautomatyzowania pomiarów i połączenia ich z samoczynną regulacją danej wielkości.

Najczęściej pomiar metodą elektryczną wielkości nieelektrycznej sprowadza się do przetworzenia wielkości mierzonej na wielkość elektryczną. Zadanie to spełnia urządzenie zwane przetwornikiem pomiarowym.

Ze względu na sposób działania przetworników można podzielić je na dwie zasadnicze grupy:

1.    Przetworniki parametryczne zwane też biernymi, w których mierzona wielkość nieelektryczna jest przetwarzana w taki parametr elektryczny jak opór, indukcyjność lub pojemność.

2.    Przetworniki generacyjne zwane też czynnymi, w których zmiana mierzonej wielkości nieelektrycznej wywołuje powstanie s.em. stałej lub zmiennej, przetwornik taki jest więc źródłem napięcia elektrycznego.

7.12.    Zastosowanie przetworników parametrycznych biernych

a. Przetwornik opornikowy

Jednym z najprostszych jest przetwornik opornikowy, wykonany najczęściej w postaci opornika suwakowego. Zmiana oporu

203

1

Prądem upływu nazywa się prąd, jaki płynie przez izolację, której opór nigdy nie jest nieskończenie wielki.