DSCN0442

.    ,00} Na orzedmiot nakłada się lut (drut

i owiązuje drutem (rys.    . boraksem i wkłada do pieca,

lub skrawki blachy) o »«ep    ^ _{ścieka w} szczeliny oraz

Podczas nagrzewani    _{co chroni} i_ąCzone ich powierzch-

oblewa nagrzewane pr ■ _{7vm na}grzewaniu roztapia się lut i za-

Bezpośrednio po zupełnym roztopieniu * W    P™d-

mioty wyjąć z pieca lub paleniska i pozostawić dociśnięte do sie-

bie aż do ostygnięcia.

Lutowanie stopów lekkich ze względu na szybkie ich utlenianie się jest nieco trudniejsze. Przed lutowaniem obie łączone po-wierzchnie oczyszczamy mechanicznie, następnie nagrzewamy do takiej temperatury, żeby pocierany o nie lut stawał się ciastowa-ty. lecz jeszcze nie ciekły. Takie nacieranie powierzchni ma na celu usunięcie z nich warstewek tlenków.

Pod wpływem dalszego podgrzewania i pocierania lut roztapia się i zwilża powierzchnie. Po dokładnym rozprowadzeniu lutowia łączone części ściskamy i pozwalamy im ostygnąć pod dociskiem aż do całkowitego stężenia lutowia.

Do lutowania stopów lekkich stosuje się przeważnie lut złożony z 25" o cynku, 55" o cyny i 20'% kadmu. Jako środki chemiczne oczyszczające do lutów miękkich używa się mieszaniny: 50% oleju drzewnego, 35% kalafonii i 15% chlorku cynku, a do lutów twardych mieszaniny złożonej z 55% chlorku wapnia, 24% chlorku litu, 6°/o chlorku sodu, 4»/o siarczanu i 11% podwójnej soli fluorku amoniaku i salmiaku.

Podczas nagrzewania lutownicy i w czasie pracy należy zacho-wywac wielką ostrożność, ponieważ grozi niebezpieczeństwo poparzenia się miedzią, co powoduje trudne do zagojenia rany. Przy

pow™aj^^VparyTwaX^Uslk^tSi^aniem “*** ‘ ^g°^{rąCej lutownicy}

chowe.    szkodliwie działające na drogi odde-

łanie kwasu    (chlorku cynku) przez dzia-

czyniu, aby wydzielający _sip    ^Wykony^{wać w} otwartym na-

rozcieńczaniu chlorku cvnki.‘n i ; "^{le rozorwał} naczynia. Przy go do wody, a nie odwrotnie * ^ ^Zawsze bardzo powoli wlewać

•    12. Nitowanie

Nitowanie ooleea na łączeniu dwóch lub więcej części na stałe (nierozłącznie) za pomocą nitów. W toku łączenia części wykonuje się na końcu trzonu zakuwkę (rys. 129). Nity składają się z łba

i trzonu. Wykonuje się je przeważnie z miękkiej stali oraz z miedzi, mosiądzu lub stopów lekkich.

Zależnie od przeznaczenia połączeń nitowych kształt łba nitu może być różny. Najczęściej spotykane są nity o łbach: a) kulistym zwykłym, b) kulistym wzmocnionym, c) płaskim, d) soczewkowym. Kształty i wymiary nitów są znormalizowane.

Do łączenia bardzo cienkich blach, filcu, tektury itp. służą nity rurkowe i nity drążone (otworowe).

Zależnie od rodzaju obciążenia nitowanych części odróżniamy następujące sposoby nitowania:

—    nitowanie mocne, które musi wytrzymać duże obciążenie; ma zastosowanie w budownictwie (mostów, dźwigarów dachowych, szkieletów domów mieszkalnych itp.),

—    nitowanie szczelne, w którym zależy przede wszystkim na otrzymaniu szczelności przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym; połączenia takie stosuje się w nitowaniu małych zbiorników na ciecze itp.,

—    nitowanie mocno-szczelne, które zapewnia nie tylko szczelność, lecz również i dużą wytrzymałość połączenia, a bywa stosowane przeważnie w budowie zbiorników ze sprężonymi gazami, kotłów parowych itp.

Nity o średnicy poniżej 10 mm są zamykane na zimno i dlatego przed użyciem należy je wyżarzyć. W ślusarstwie zamykanie nitów (formowanie zakuwki) odbywa się przeważnie na zimno. Ponieważ stosuje się nity o małych średnicach. Gdy średnica nitu Jest większa niż 10 mm, zamykanie należy wykonywać na gorąco.

101