Foto2266

Aby skorzystać z rezerw, niezbędne jest dysponowanie odpowiednimi bazami danych zawierającymi informacje o posiadanych zasobach. Zadanie tworzenia baz danych jest ściśle powiązane zarówno z obowiązkiem monitorowania zagrożeń, jak i uprawnieniem organów zarządzania kryzysowego do pozyskiwania niezbędnych danych (w brzmieniu dosłownym, zgodnie z art. 20a uzk: „Organy właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego oraz dyrektor RCB mają prawo żądania udzielenia informacji, gromadzenia i przetwarzania danych niezbędnych do realizacji zadań określonych w ustawie”).

Specyficznym zadaniem jest przygotowanie działań na wypadek uszkodzenia infrastruktury krytycznej (1K). Z chwilą załamania jednego z systemów (telekomunikacja, transport, bankowość itp.) na organach zarządzania kryzysowego spoczywa obowiązek zapewnienia ludności niezbędnych warunków do życia. Zadania te mogą obejmować nie tylko czynności techniczne (np. dowożenie wody), ale również stanowienie przepisów porządkowych czy działalność legislacyjną (z chwilą zamku prądu przestają działać kasy fiskalne, bez których nie można w sposób legalny sprzedawać niezbędnych produktów²¹, co wymaga czasowego zawieszenia stosowania odpowiednich przepisów²²). Skutkiem, który jak dotąd nie był zbytnio odczuwalny, jest czasowy' zanik wirtualnego pieniądza. Brak prądu, awaria systemu teletransmisyjnego bądź systemu bankowego uniemożliwiają korzystanie z kart bankowych. W szczególnie drastycznych przypadkach osoby pozbawione w ten sposób dostępu do środków finansowych będą musiały otrzymywać zasiłki pieniężne bądź w inny sposób niezbędne będzie zapewnienie im podstawowych warunków przetrwania.

Niezwykle istotnym zadaniem jest zapewnienie spójności planów zarządzania kryzysowego z planami wytworzonymi przez poszczególne organy, inspekcje, służby i straże na bazie własnych przepisów branżowych. Skoro reagowanie kryzysowe sprowadza się do technicznego bądź kompetencyjnego wsparcia organu właściwego do zwalczania zagrożenia będącego źródłem sytuacji kryzysowej, to jest oczywiste, ze plan zarządzania kryzysowego powinien być uzupełnieniem planu sporządzonego przez ten organ. Zastosowane rozwiązanie pozwala też uniknąć dublowania tych samych zadań czy procedur w różnych planach.

Art. 4.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1, powinny uwzględniać:

1) zapewnienie funkcjonowania administracji publicznej w sytuacji kryzysowej;

²¹    po rakiet sytuacji doszło 9 kwietnia 2008 r w Szczecinie. Zob.: http://wwwtrp.pl/artykul/118113.hunl (onlinc -1.0(5.2010].

²²    Zob. szerzejj rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów

i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków i cli stosowania (Dzll nr 212, poz. 1338).

3° I

2)    zapewnienie funkcjonowania i możliwości odtworzenia infrastruktury krytycznej;

3)    zapewnienie ciągłego monitorowania zagrożeń;

4)    racjonalne gospodarowanie silami i środkami w sytuacjach kryzysowych;

5)    pomoc udzielaną ludności w zapewnieniu jej warunków przetrwania w sytuacjach kryzysowych.

Aby osoba odpowiedzialna mogła zarządzać w sytuacji kryzysowej, niezbędne jest zapewnienie jej właściwych warunków tak organizacyjnych, jak i technicznych. W najprostszym przypadku brak zasilania awaryjnego spowoduje, że zarządzający utraci możliwość oddziaływania na podległe sobie służby ze względu na brak łączności²³. Innym problemem do rozwiązania jest zapewnienie możliwości uruchomienia zespołów sztabowych po godzinach pracy urzędów. Podobnie jest z dostępem do zasobów magazynowych.

Zapewnienie funkcjonowania i możliwości odbudowy IK należy odczytywać jako obowiązek wspierania jej właściciela. Znaczna część tej infrastruktury nie jest w posiadaniu administracji publicznej. Pomimo to administracja nie może biernie czekać, aż właściciel upora się z awarią. Przedłużanie tego czasu może bowiem doprowadzić do zagrożenia życia ludzkiego, zdrowia, mienia bądź środowiska. Szerzej to zagadnienie zostanie omówione w rozdziale poświęconym IK.

Nowym zadaniem dla administracji jest obowiązek ciągłego monitorowania zagrożeń. Do chwili obecnej takim obowiązkiem objęto jedynie monitorowanie skażeń¹⁴, co - pamiętając o zakresie zadań objętych znowelizowaną ustawą - jest niewystarczające. Poza systemem wykrywania skażeń istnieją branżowe systemy monitorowania zagrożeń, np. system meteorologicznej osłony kraju, monitoring zagrożenia pożarowego lasów, system monitoringu radiacyjnego kraju¹³ itp. Jednak docelowo organ zarządzania kryzysowego nie tylko powinien posiadać bieżącą informację z ogólnokrajowych systemów monitorowania zagrożeń, ale również tworzyć własne systemy obrazujące poziom zagrożeń lokalnych (możliwe emisje z zakładów chemicznych, poziom wód na lokalnych ciekach itp.). Zadanie to nabiera szczególnego znaczenia w tych przypadkach, gdy reagowanie musi być podejmowane natychmiast po pojawieniu się zagrożenia (m.in. monitoring powodziowy w kotlinach górskich czy monitoring w zakładach chemicznych).

²³ Najbardziej wrażliwa na zakłócenia jest łączność komórkowa. Jednak łączność przewodowa może wykorzystywać własne zasilanie wyłącznie w przypadku telefonów bezpośrednio podłączonych do linii. Każda centrala końcowa czy urządzenie zasilające (telefony bezprzewodowe, faksy itp.) powodują, ze telefony wewnętrzne przestają działać i mogą me działać jeszcze długo po usunięciu awarii, o ile utracona zostanie konfiguracja centrali końcowej zapisana w jej pamięci wewnętrznej.

¹⁴ Zob. szerzej: rozjrorządzenie Rady Ministrów z dnia 16 października 2006 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i właściwości organów w tych sprawach (DzU nr 191, póz, MIS).

¹³ Zob. szerzej: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 z w sprawie Stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych (DzU nr 239, paz. 2030).

31