Foto2452

22 I IWstawy urządzania kryzysowego

Szereg określeń ujmuje zagrożenie jako naruszenie ezy załamanie roli cji pomiędzy człowiekiem a środowiskiem, w którym on żyje 1 pracuji podkreślają one, że zagrożenie to:

wzrost prawdopodobieństwu pogorszenia się dotychczasowej sytuacji człowicki Pogorszenie to polega nu gwałtownej dekompozycji układu między wortościan człowieka a jego możliwościami, ponieważ w nim samym lub w jego otoczeni) zaszły określone zmiany¹⁰,

pogorszenie się relacji sytuacyjnych, gdzie:

w sposób względnie gwałtowny zostaje naruszona równowaga między elementami otoczenia a cechami i aktualnym stanem jednostki, zakłócająca mechanizmy regulacji jej zachowania¹¹.

W Ustawie o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. Nr 92, poz. 880), art. 5, punkt 28, zagrożenie wewnętrzne definiuje się jako:

czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i skłudników chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający ^przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka w granicach obszurówłub obiektów podlegających ochronie prawnej,

a zagrożenie zewnętrzne, w punkcie 29, jako:

czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiuny cech fizycznych, chemicznych łub biologicznych zasobów tworów 1 składników chronioną) przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów przyrodniczych, wynikający | prsycayn naturalnych lub z działalności człowieka, mający swojo źródło pozngrunlcami obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawu oj**.

Zagrożenie definiowano jest też, jako:

nagie lub przewidziane zdarzenie, wywołane silami natury' łub wynikające |cizia-lulnosci ezłowieka, zagrażające Sycili ludności, mioniu lub środowisku (innym

'* TL. Kutujcauk.(Wieża ludzkiej zaradności, |w:J <"ziawtek w sytuacji zayrointiu. Kry rysy katastrofy kataklizmy, ani. K ł\»plołok. I\>znart 2001. n. IG.

" J. Ziarku.Orientowaniestf • funkcji mony/mte jednostki w sytuacji eayrażeniu. Astwk* ty i*sychaloytczno-ttydaklyczne, (w:] Administracja. zarządzanie i kundel tagrtk tliczny u' uiiruiikiicti inteyracji, Materiały konferencyjne - zarządzanie bezpieczeństwem. red. K. łiudsowskJ, Kroków 2002. s. 419.

¹³ Ustawa o uchronią przyrody x dniu 16 kwlotnlu 2004 r. (Dz.17. Nr 02. poz. 880).

¹¹ Funkcjonowanie obrony cywilnej na szczeblu aminy. jmj wiata i u>ojeukMetm w mi runkach reformy administracji. Małopolski Urząd Wojewódzki, Kruków 200ft

ważnym dla człowieka wartościom), które w zależności od rozmiaru 1 charakteru wywołuje bezpośrednio kryzys lub może prowadzić do jego wystąpienia'*.

Analizując pojęcie „zagrożenie”, dostrzega się, że jest ono bardzo szerokie i wieloznaczne, rozpatrywane z perspektywy wielu dyscyplin naukowych, analizowane w sytuacjach jednostkowych i grupowych, w układach ujmujących społeczno procesy w skali makro i mikro, w okolicznościach i uwarunkowaniach uwzględniających aspekt obiektywny i subiektywny zjawiska. Widzi się zagrożenie z pozycji jednostki, rodziny, grupy społeczno-zawodowej, lokalnych społeczności, różnych Instytucji.

1.1.3. Taksonomia zagrożeń

Istnieje wicie różnorodnych sposobów podziału i klasyfikacji bardzo rozległego zbioru zagrożeń. Odnosząc zagrożenia do człowieka, powiemy, że pojawiają się wtedy, gdy człowiekowi grozi jakieś zło, gdyż tylko zło budzi jego grozę, lęk. Złem tym, czyli różnego rodzaju zagrożeniami, jest wszystko to, co w warunkach, w jakich jednostki, społeczności i społeczeństwa się dziś znajdują, na jakimkolwiek byłyby kontynencie, czy w jakimkolwiek kraju, na jakimkolwiek znajdowałyby się poziomie kultury i cywilizacji, jakiekolwiek byłyby ich poglądy, jest zdolne, bezpośrednio lub pośrednio uniemożliwić im, a przynajmniej utrudnić osiągnięcie przynależnego im dobra¹⁴. Zagrożenia te są dwojakiego rodzaju (zob. rysunek 8).

Pierwszy rodzaj to zagrożenia rzeczowo. Są to takio zjawiska i procesy, któro pochodząc z zewnątrz, zagrażają zdrowiu i życiu człowieka, jego egzystencji, a nawet egzystencji całej ludzkości, a także takie, które bezpośrednio zagrażają podmiotowości jednostki ludzkiej. Pochodząc z wewnątrz, przybierają postać aktu zgody danogo podmiotu na działania zniewalająco¹³. Najbardziej radykalne zagrożenie człowieka poohodzi od nlogo saniogo. zo strony jogo wolnego (niekiedy, n!o w polni wolnego) wyboru, wyboru negacji prawdy o godności czlowloka. Następstwom wyboru nioprawdy, kłamstwa i trwania w nim, Jest najbardziej radykalny kryzys czlowloka, nioklody toż całych społeczności¹*.

'* J. Kalinowski, Zoyroienia ideowe tospólczesncyo człowieka, [w:] Człowiek w ixtszu-kiwaniu zagubionej tożsamości, op. cii., s. 4-1-40.

" A. Stanowskl, Zagrożenia toisumoścl człowieka, [w;] Człowiek w poszuki u a n i u za-gubionej tożsamości, op. cłt., h. 40-54.

'* T. Styczeń, Problem czloudeka problemem miłości, [w:] Człoudek w jtoszukluaniu zagubionej tożsamości, op. cli., s. 66.