P1020521

TYPY PRMINJZMÓW

TYPY PRMINJZMÓW

r

lp|gitry Dały przcwartościowujc dodatnio szereg określeń często już iwie zapomnianych lub używanych negatywnie¹.

Uczestniczyć w święcie po kobiecemu

Inna propozycja, nie idąca po linii eskapizmu, polega na wezwaniu kobiet do narzucenia całemu męskiemu światu ich specyficznej kobiecej postawy i meto-3^ystępowaniapnyśrcni j^gIęrzynskieB§>^»bflfóTbd7 Iftfftfitflff}. Wźywa Ho tego autorka mlnifcstu KODicccgoT5acyfizmu, Sara Ruddick. „Militaryści ciągle liczą na matki, że będą błogosławiły ich plany przemocy, nic wyłączając tej przemocy, do której rekrutuje się ich dzieci. Na pewno odegrałoby to niemałą rolę, gdyby matki, w imię ochrony i tolerancji, powiedziały: nie!”² Jakie są na to szanse? Różne praktyki rodzą „odpowiadające im specyficzne formy dyskursu”, jak głosi teza „praktykalizmu” wyznawanego przez autorkę. „Tezą praktykalizmu jest, iż kryteria prawdy i fałszu, rodzaj rozstrzygających o prawdzie dowodów i rola wiary różnią się wraz z praktyką, obojętne, czy to będzie praktyka religijna, naukowa, krytyczna czy macierzyńska.”³ Macierzyńska praktyka rodzi macierzyńskie myślenie: myślenie nastawione na ochronę, opiekę, zapewnienie rozwoju itd.⁴ „[...} Mężczyźni też mogą być.

nitkami”, tyle że dziś zdarza im się to rzadko, zaznacza autorka, sprzeciwiając się biologistyczncj interpretacji macicrzyńskości kobiet⁵. Jest nadzieja, że kiedy „wartości troski’’ zdominują świat, uczynią go bezpieczniejszym,, przyjemniejszym i sprawiedliwszym i doprowadzą do pokoju jako wartości.⁶

Feminizm a mężczyźni

Feministki tej orientacji są właściwie jednomyślnej mężczyźni-nic mogą uczestniczyć w działalności feministycznej od wewnątrz

Czy mężczyźni mogą być feministami? — pyta Mary Dały i jest bardzo sceptyczna. „Kobiety i mężczyźni żyją w różnych światach.” Nawet szczerzy fcminiści nic docierają do ontologiczncgo poziomu analizy. Muszą wyzbyć się przywilejów, a iluż to potrafi?⁷

Nawiązując do tytułu pracy zbiorowej Mężczyźni w feminizmie jedna z autorek pisze dobitnie:    z głębi trzewi płynie mój wewnętrzny sprzeciw

wobec tej idei: mężczyzn nic ma i być nic powinno w feminizmie; przestrzeń feministyczna to nic ich przestrzeń, zresztą nie są w stanic jej widzieć”⁸. Współautor mężczyzna, Stephen Heath, też właściwie się zgadza: „Związanie się mężczyzn z feminizmem (relation to feminism) jest w płaszczyźnie politycz-

ncj (...) czymś niemożliwym.” Oczywiście w innych płaszczyznach,,mężczyźni mają nieuchronne odniesienie (relation) do feminizmu powinien ich także odmienić (...) obejmuje uczenie się nowych sposobów bycia kobiet i mężczyzn, takich sposobów zachowania, E%e umożliwią zwalczenie i ostateczne zniesie-nie rzeczywistości ucisku kobiet.”⁶³⁰

Za odseparowaniem się od mężczyzn opowiada się także Janiec Raymond, polemizując z koncepcją androginicznego społeczeństwa przyszłości. Kulturowa feministka z kręgu „Quest” utrzymuje, iż potrzebna jest „polityczna polaryzacja między kobietami i mężczyznami — polaryzacja, która nas może odseparować we wszystkich sferach ludzkiej aktywności, od sali konferencyjnej aż po sypialnię”⁶³¹. Tylko wtedy rozwinie się ginergia (gmergy): 4/merapto kobieca moc/duch/siła, która kumuluje się w »kobietach utożsanuEffCyui się ITkobietą*". W przyszłości może tworzyć się także anderpa (<mdergy)_f dodaje autorka, „możliwa u mężczyzn wówczas, kiedy utożsamiają się z kobietą (men becoming woman-identified). Wówczas autentyczna andergia byłaby zakorze-niona to ginergii lub miałaby w niej swe źródło.”⁶³³ Androginia, propagowana przez Carolyn Heilbrun, prowadzi jedynie do „kooptowania” kobiet przez mężczyzn⁶³³.

Cele i programy

„Nic potrzeba nam programu — pisze Marilyn Frcnch. — Program to krata rzucona na ludzi, zabija tych, którzy znajdą się pod jej ciężarem. Ujednolica, reguluje, zakazuje. Potrzebne nam są ogólna koncepcja i wyczucie jako ogólny przewodnik w budowaniu kolejnego i tylko kolejnego kroku; elastyczna, emocjonalnie trafna koncepcja, zdolna do przystosowywania się do ludzkich potrzeb i pragnień, kiedy te prowadzą do sprzeczności.”⁶³⁴ Realizacja feministycznej wizji przyszłego świata nie nastąpi bowiem w naszym pokoleniu; ani w ciągu wieku, ani w ciągu tysiąclecia. Ale zawsze jeszcze pozostaje ta możliwość, aby w niszach swojego życia budować „niebo w rozpaczy piekieł”, konkluduje pisarka.

Inne autorki nic cofają się przed formułowaniem ogólnych koncepcji cchi feminizmu. Pozostają natomiast wstrzemięźliwe w wypowiedziach na tematy bardziej szczegółowe.

Celem rewolucji kobiet — która to rewolucja „jest ontologiczną rewolucją duchową, kierującą poza idolatrie seksistowskiego społeczeństwa” — jest według Mary Dały ginizacja (the becoming of women), czyli antropizacj;

(ułiiversal hutnan becoming) wszystkich ludzi⁶³⁵.

⁶³⁰    S. Iicath Małe feminism, w: A. Jardinc, Paul Smith (red.) Men mfemansm, New York ijf

s. i.

⁶³¹    J. Raymond The illusion of androgyny., w: C. Bunch i in. BuiLłwgfermmsttheory,op.at.,%. ⁶³³ Ibidem.

⁶³³ Ibidem, s. 63.

⁴³⁴ M. Frcnch Beyond power, op. cit., s. 488.

⁶³⁵ M. Dały Beyond God the Father, op. cit., s. 6.

1

M. Dały GynIEcolagy, op. cit., s. XLVII.

2

*^,ł S. Ruddick Maicmal thinking. Towar di a politics of pcacc, (I wyd. 1989), London 1990, 1 249—250.

3

*^M Ibidem, s. 16.

4

*" Ibidem, s. 17.

5

   Ibidem, 1. 42.

6

   Ibidem, s. 135—147.

7

   M. Dały Beyond God the Father, op. cit., s. 171—172.

8

•" R. Braidotti Envy, or wiihyour braim and my looks, w: A. Jardinc, Paul Smith (red.) Men in feminism, New York 1987, s. 233.