IMG45

294 STATYSTYCZNA KONTROLA JAKOŚCI

Następnie wyznaczono tzw. krzywą Lorentza, wykorzystując ostatnią kolumnę tabeli 8.1 (rys. 8.2).

Rys, 8.2. Krzywa Lorentza dla danych z tabeli 8.1

Jak widać, przyczyny powodujące wystąpienie wad takich jak: zarysowania, szczerby, pęknięcia odpowiadają za 84% wszystkich defektów. To na tych trzech wadach i przyczynach je wywołujących powinniśmy się skupić, jeżeli celem byłoby wyraźne zmniejszenie średniej liczby defektów przypadających na jeden wyrób. <?

8.2. Karty kontrolne

Obecnie głównym narzędziem kontroli i poprawy jakości s^karty kontrolne Shewharta. Karta kontrolna jest graficzną ilustracją pomiarów (w formie różnych miar struktury) procesu przemysłowego w czasie. Po dokładnym przeanalizowaniu karty specjalista od kontroli jakości może zidentyfikować wszelkie problemy procesu produkcyjnego. Proces jest ustabilizowany gdy mierzona charakterystyka jest stabilna w czasie. Wartość mierzona powinna pozostawać gdzieś w okolicy wartości średniej wybranej charakterystyki, nie odchylając się od niej o nie więcej niż kilka odchyleń standardowych procesu. Wymagana liczba odchyleń standardowych jest dobierana tak, aby prawdopodobieństwo jej przekroczenia było małe gdy proces będzie ustabilizowany. Dodanie i odjęcie wymaganej liczby odchyleń standardowych do wartości średniej statystyki daje górną granicą kontrolną (UCL — upper control limit) i dolną granicą kontrolną (LCL — lower control limit) karty kontrolnej. Gdy jedna z granic jest przekroczona, uważa się, że proces jest nieustabilizowany i musi być skorygowany. Zakłada się przy tym, że charakterystyka opisywana przez kartę ma przynajmniej w przybliżeniu rozkład normalny.

Oprócz obserwowania, czy proces przekracza granice, specjaliści od kontroli jakości szukają również schematów i trendów zmiennej przedstawionej w karcie. Na przykład, jeśli wartość średnia elementów próby systematycznie rośnie lub spada w czasie albo też pozostaje przez długi czas pod lub nad linią centralną, to proces może być również nieustabilizowany.

Czas

Rysunek 8.3. Karta kontrolna

Karta kontrolna jest wykresem względem czasu takich charakterystyk jak: wartość średnia próby, zakres zmienności, odchylenie standardowe, frakcja itp. Najczęściej stosowane są dwa typy kart Shewwharta: dla cech mierzalnych (ocenianych liczbowo),

Rys. 8.4. Typy najczęściej stosowanych kart kontrolnych Shewharta

Źródło: A. Hamrol, W. Mantura: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN Warszawa i Poznań 1998, s. 269.