IMG
71

Zasadowość żużla można również określić z zależności [13]:

(4.56)

BL = 6,05 • CaO + 4,8 • MnO + 4,0 ■ MgO + 3,4 • FeO - (6,31 • Si0₂ + 4,97 • TiO, + 0,2 • Al₂0₃)

Jeżeli: BL < 0, żużel jest kwaśny,

BL = 0, żużel jest obojętny,

BL > 0, żużel jest zasadowy.

Im większa jest wartość wskaźnika BI (lub BL), tym żużel jest bardziej zasadowy.

Żużle zasadowe odznaczają się najkorzystniejszymi właściwościami metalurgicznymi i różnią się wyraźnie pod tym względem od żużli zasadowych stosowanych w hutnictwie. Żużle spawalnicze zasadowe są stosowane przede wszystkim do spawania stali o dużej wytrzymałości i stali wysokostopowych. Żużle spawalnicze kwaśne zawierają znaczne ilości SiO„ TiO„ ALO„ Mn CL, Fe_xO_v, Mają charakter utleniający.

W zależności od zawartości podstawowych składników zgodnie z PN-EN 760 topniki możemy podzielić na następujące grupy:

1. Topniki manganowo-krzemianowe (MS)

Topniki spawalnicze tego rodzaju zawierają MnO + Sio > 50% i CaO < 15%. Charakteryzują się one wysokim stopniem przechodzenia manganu do stopiwa, dlatego też zaleca się stosowanie ich w kombinacji z drutami o niskiej zawartości manganu. Przechodzenie krzemu do stopiwa rów-nież jest znaczne. Wiele topników tego rodzaju daje stopiwo o ograniczonej ciągliwości, co częściowo wynika z wysokiej zawartości tlenu. Charakteryzują się one stosunkowo wysoką obciążalnością prądową i są przydatne do spawania dużymi prędkościami. Stopiwo jest odporne na powstawanie porów, nawet w wypadku spawania skorodowanych blach. Ograniczona ciągliwość stopiwa wyklucza zazw'yczaj użycie tych topników do wielowarstwowego spawania grubych przekrojów, lecz nadają się one do spawania mniejszych przekrojów z dużą prędkością i do wykonywania spoin pachwinowych.

2.    Topniki wapniowo-krzemianowe (CS)

Tego rodzaju topniki spawalnicze zawierająCaO +MgO + Sio >55% i CaO+ MgO > 15%. Bardziej kwaśne topniki z tej grupy charakteryzują się największą ze wszystkich topników obciążalnością prądową i zapewniają większe ilości krzemu w stopiwie. Nadają się do spawania dwuwarstwowego grubych przekrojów, gdy wymagania dotyczące właściwości mechanicznych nie są zbyt wygórowane. Bardziej zasadowe topniki z tej grupy dają mniejszy wzrost zawartości krzemu w stopiwie i mogą być używane do spawania wielowarstwowego, gdy wymagania dotyczące wytrzymałości i ciągliwości są wyższe. Obciążalność prądowa dla tych topników zmniejsza się wraz ze zwiększeniem ich zasadowości, a uzyskana spoina jest gładka i bez podtopień.

3.    Topniki cyrkonowo-krzemianowe (ZS)

Tego rodzaju topniki zawierają ZrO, + Si0₂ + MnO > 45% i ZrO, > 15%. Są zalecane do wykonywania z dużą prędkością jednowarstwowych spoin podczas łączeniu czystych i cienkich blach stalowych. Dobre działanie zwilżające żużla zapewnia warunki niezbędne do uzyskania spoin o regularnym kształcie, bez podtopień przy dużej prędkości spawania.

181