IMGT27

mniejszy ze względu na straty powstałe poprzez uszkodzenie bulw w czasie zbioru i przechowywania.

7.2. Bulwy epikotylowe — łuskobulwy

Tego typu bulwy tworzą się przez grubienie części nadliścieniowej łodygi, a więc odcinka łodygi złożonego z kilku węzłów i międzywęźli. Są to jednak bulwy podziemne. Na ich powierzchni można zatem zauważyć regularnie występujące węzły w postaci linii. W węzłach wyrastają pąki boczne. Z pąka szczytowego znajdującego się na wierzchołku bulwy wyrasta część nadziemna. Ponieważ tego typu bulwy są jednoroczne to corocznie 1 nasady wytworzonego pędu poprzez grubienie i magazynowanie składników pokarmowych tworzy się nowa bulwa. Jest ona wielkością zbliżo-

Ina do bulwy matecznej. Nową bulwę nazywa się bulwą zastępczą. Z pąków bocznych także mogą powstawać nowe pędy i bulwy, ale tylko po uszkodzeniu pąka głównego.

Bulwy epikotylowe dla ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi i przesuszeniem okryte są z zewnątrz suchymi łuskami, będącymi nasadami i liści asymilujących. Dlatego bardzo często bulwy epikotylowe nazywane są łuskobulwami lub bulwocebulami.

Rośliny tworzące łuskobulwy wytwarzają dwa rodzaje korzeni: włókniste rozwijające się u podstawy starej bulwy oraz mięsiste, kurczliwe tworzące się u nasady nowej bulwy; ich zadaniem jest wciągnięcie nowej bulwy w głąb, na miejsce zasychającej bulwy matecznej

mieczyk - Gladiolus L.

Bulwy mieczyka osiągają wielkość powyżej 14 cm obwodu. Mają kształt prawie kulisty lub lekko spłaszczony. Okryte są kilkoma suchymi łuskami powstałymi z nasad liści dolnych i właściwych. Na powierzchni bulwy widoczne są węzły i międzywęźla.

Odmiany ogrodowe mieczyka nie zimują w Polsce w gruncie. Bulwy sadzi się w drugiej połowie kwietnia. Z dolnej części bulwy wyrastają włókniste korzenie, a z górnej - z pąka szczytowego łodyga. Na wzrost części nadziemnej zostają zużyte składniki zapasowe zgromadzone w bulwie matecznej, która stopniowo zamiera. Na jej miejsce powstaje nowa bulwa -

Ryc. 32. Zastępcza bulwa mieczyka tworząca się nad bulwą mateczną

zastępcza, poprzez magazynowanie składników asymilowanych w czasie wzrostu. Najintensywniej nowa bulwa grubieje po kwitnieniu. Czasami z dużych bulw wyrastają dwie łodygi, wówczas poprzez grubienie ich nasad powstaną dwie bulwy zastępcze. Zdarza się także, że pąk szczytowy zostanie uszkodzony, wtedy z pąków bocznych wyrastają najczęściej dwie łodygi. Bulwy uzyskane przez powiększenie podstaw tych łodyg mają kształt kulisty, stożkowaty lub walcowaty, natomiast bulwy wyrosłe na miejsce dużej bulwy są bardziej spłaszczone.

Nowo powstała bulwa zastępcza tworzy własny system korzeniowy, złożony przede wszystkim z korzeni kurczliwych. Pomiędzy bulwą mateczną a zastępczą wyrastają z boku krótkie rozłogi, na których tworzą się maleńkie bulwki przybyszowe. Ich liczba, uzyskana z jednej bulwy matecznej, w zależności od odmiany i warunków uprawy, wynosi od kilku do kilkudziesięciu, a nawet kilkuset.

Rozmnażanie mieczyków poprzez odejmowanie bulw przybyszowych wykonuje się po wykopaniu i oczyszczeniu bulw. Ze względów zdrowot-

65