larsen0652

652 I! Anestezjologia ogólna

Układ krążenia. W ułożeniu na brzuchu dochodzi do wzrostu ciśnienia śródbrzusznego, co może upośledzać powrót żylny, a w konsekwencji obniżać rzut serca i ciśnienie tętnicze.

3.1 Zmiana pozycji

do ułożenia na brzuchu

Zmiana ułożenia u znieczulonego i zwiotczonego pacjenta jest momentem szczególnie niebezpiecznym, związanym z ryzykiem spadku ciśnienia tętniczego oraz uszkodzenia stawów, zwłaszcza jeśli nie zachowano odpowiednich środków ostrożności. Czynność układu krążenia może być w trakcie zmiany ułożenia upośledzona, gdyż anestetyki osłabiają, lub znoszą prawidłowe, autonomiczne reakcje odruchowe układu krążenia na zmianę pozycji ciała.

Uszkodzenia stawów mogą powstawać z powodu zniesienia napięcia mięśniowego, które normalnie pełni pewną funkcję ochronną.

Praktyczne postępowanie przy zmianie ułożenia:

^ Do zmiany pozycji ciała znieczulonego pacjenta są konieczne co najmniej trzy osoby. Wprowadzenie do znieczulenia na stole operacyjnym wykonuje się u chorego leżącego na plecach; także pacjentów nieprzytomnych najpierw układa się na plecach.

W trakcie zmiany ułożenia znieczulenie i zwiotczenie należy utrzymywać na możliwie płytkim poziomie, aby zbytnio nie osłabiać autonomicznych odruchów układu krążenia oraz napięcia mięśni.

Zmianę ułożenia rozpoczyna się od pochylenia stołu do pozycji Trendelenburga o 5-10°, celem ułatwienia powrotu żylnego.

^ Podczas zmiany ułożenia anestezjolog stoi przy głowie pacjenta i asekuruje rurkę dotchawiczą. Wlewy dożylne należy zatrzymać, wszystkie przewody i połączenia oddzielnie zabezpieczyć lub na krótko odłączyć.

^T Pacjenta leżącego na plecach przesuwa się na brzeg stołu operacyjnego i z pomocą dwóch osób przewraca na bok. W tym momencie pacjent leży na dolnym ramieniu, podczas gdy ramię znajdujące się na górze przylega ściśle do tułowia.

Następnie pacjenta obraca się o 3/4 obrotu w kierunku pozycji na brzuchu, ostrożnie wyciągając leżące od spodu ramię ku tyłowi, bez szarpania za staw barkowy, i układa bocznie na stole operacyjnym.

Przyciąga się biodra i ramiona znów do brzegu stołu i przekłada pacjenta na brzuch na środku stołu.

^ Pod biodra i klatkę piersiową podkłada się poduszki, żeby umożliwić swobodny ruch przedniej ściany brzucha i zniwelować ucisk na żyłę główną dolną (patrz ryc.25.2).

^ Równie ważne jest prawidłowe i stabilne ułożenie głowy, szczególnie należy unikać ucisku na zatokę tętnicy szyjnej (spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca), jak również upośledzenia odpływu żylnego z głowy (obrzęki powiek, pooperacyjne bóle głowy, ewentualnie obrzęk podgłośniowy).

Uszkodzenia spowodowane ułożeniem. Ułożenie na brzuchu może być przyczyną wielu uszkodzeń spowodowanych uciskiem:

-    Oczy. Należy dokładnie sprawdzić palpacyjnie, czy nie występuje ucisk na gałki oczne i oczodoły.

-    Splot ramienny. Uszkodzenia powstają na skutek ucisku lub naciągnięcia; i w tym przypadku najbardziej narażony jest nerw łokciowy.

-    Nerwy i ścięgna grzbietu stopy. Ulegają uszkodzeniom w następstwie nacisku na stół operacyjny, w związku z tym należy je chronić.

-    Nerw skórny boczny uda. Ten nerw jest także narażony na uszkodzenia spowodowane uciskiem.

4 Ułożenie na boku

Ułożenie na boku jest stosowane przede wszystkim w zabiegach torakochirurgicznych i urologicznych, a także przy operacjach kręgosłupa i tylnego dołu czaszki. W pozycji bocznej (ryc. 25.3 a-c) stosuje się poduszki lub zrolowane prześcieradła, które wkłada się pod głowę, jak również pomiędzy kolana i łokcie. Górne ramię można także ułożyć na specjalnej podpórce.

-    Głowa. Głowa w ułożeniu bocznym powinna być podparta jak to pokazano na ryc.25.3c, aby uniknąć uszkodzeń wynikających z ucisku kończyny leżącej pod spodem.

-    Kolana. Poduszki pomiędzy kolanami (zob. ryc. 25.3a i b) ograniczają ucisk na kończynę leżącą od spodu.

-    Łokcie. Także pomiędzy oba łokcie wkłada się poduszki, aby uniknąć uszkodzeń wynikających