P1010292

ślenia), co nie daje się uchwycić za pomocą wymienionych narzędzi. Ale jednocześnie te wszystkie środki zostają wykorzystane do zapisu opowieści, do uporządkowania faktów i dokumentów. Powieść Stokera jest stylizowana na „zbiór dokumentów pisanych” i ma kilku narratorów. Składają się na nią „notatki i dzienniki Jonathana Harkera, jego narzeczonej Miny Murray, Lucy Westerny, doktora Sewarda, listy i telegramy wymieniane między bohaterami, artykuły w prasie, dziennik pokładowy statku »Demeter«, pisma kancelarii adwokackiej dotyczące bagażu hrabiego Draculi i tym podobne”¹⁵.

W powieściach dwudziestowiecznych występuje inny wewnątrzliteracki sposób uprawdopodobnienia. Krystyna Walc trafnie pisze o projektowanym odbiorcy wpisanym we współczesne opowieści wampiryczne. „Jest nim czytelnik lub widz znający jeśli nie powieść Stokera, to przynajmniej filmowe przeróbki”. Teksty współczesne często przedstawiają „rodzaj »gry z odbiorcą*, negującej, modyfikującej bądź potwierdzającej jego dotychczasowe wyobrażenia”¹⁶. Na przykład bohater znakomitej powieści Mathesona Jestem legendą czyta Draculę Stokera i weryfikuje swe doświadczenia z oblegającymi go wampirami za pomocą tej powieści. Podobnie Dracula pojawia się jako układ odniesienia dla porównania bohatera z „tamtym” klasycznym wampirem w powieści Suzy McKee-Charnas Gobelin z wampirem (1980). King w Miasteczku Salem wręcz powtarza motywy i postaci z Draculi - Matt występuje jako Van Helsing, a Susan jako Lucy.

Nawiązania intertekstualne stanowią o klimacie książek Rice. W Wywiadzie z wampirem mała wampirzyca Klaudia studiuje w Nowym Orleanie - przed

“ K. Walc, Dracula, w: Słownik literatury popularnej. Pod redakcją T. Żabskiego, Wrocław 1997, s. 83. ¹⁴ K. Walc, Postać wampira we współczesnym horrorze, „Acta Universitatiś Wratislaviensis”, nr 1756, Literatura i Kultura Popularna V, Wrocław 1996, s. 135.

¹⁷ R. Dadoun, Lefśtichisme dans lefilm ePhorreur, „Nouvelle Revue de Psychanalyse” 1970, nr 2, s. 244.