p3260325

Rod/ina ^ukowalr — Scur\MŹM+uł*>r

Guniak c«nvczyk iRhizt>tmgus solstitialis L.)    I

14 iSnuti Rójka «xtn«n się podczas lipcowych wieczorów i często bierze w nici udział wiele cłtneąsse-_Cąw bUMCKh ttYtkółkorun drzew, na łąkach, na okrajach lasów i w parkach od nizin aż po góry. Sa-tnicM składa jaja w pkłw. Rozwój chrząszcza trwa trzy lata. Rozprzestrzenienie: region polearkiycziry.

Ogrodnica niszczy]i.stka <Phyttopertha horłicola L.)    2

t-li nim. Występuje najliczniej w czerwcu, gdy przylatuje do kwiatów róży. siada na liściach i lata TOfcrfC stogów na łąkach i w ogrodach. Larwy rozwyąją się w glebie, rozwój trwa dwa lub trzy tata. Ro/pnrestramicnic: od Europy po Mongolię.

Pług pospolity (Aphodius fitnetarius L.)    3

$~S mm. Vty*tępuje licznie już od marca. W kwietniu samica składa ok. 30 jaj do częściowo wyschnię-twf» odchodów Kodakach i krowich. Dorosła larwa wchodzi do gleby i tam się przepoczwarczo. Roz-prarsu lenienie: Eurazja, północna Afryka. Ameryka Północna.

Pług rudonogi (Aphodius rufipes L.)    4

10-13 mra. Należy do największych chrząszczy z tego rodzaju. Przebywa w rejonach podgórskich, gdzie wystukuje odchody różnych roślinożerców. Występuje pospolicie od wiosny do jesieni. Rozprze* ttr/cnicnic: Europo, wschodnia Azja. południowa Afryka. Ameryka Północna i Południowa.

Żuk gnojowy (Geotrupes stercorarius L-)    5

16—25 mm. Wykazuje, podobnie jak żuki z nim spokrewnione, wyraźną troskę o potomstwo. Jcsie-mą samaca wraz z samcem przygotowuje gniazdo. Najpierw kopią pionową jamkę. długołci ok. 50 cm. a następnie odchodzące od niej liczne boczne korytarzyki. Mają one do 20 cm długości i na końcu rozszerzają się w komorę gniazdową. Zostają potem wypełnione odchodami, tylko na końcu pozostaje trochę miejsca dla jaja. Larwa jest więc zaopatrzona w dostateczną Ilość pokarmu na długi czas rozwoju. Od złożenia jaj do wylęgnięcia się z poczwarek dorosłych chrząszczy upływają bowiem pra-wiedua sezony wegetacyjne. Chrząszcze, które wylęgają się w lipcu. pozostają jeszcze w glebie aż do wiosny następnego roku. Rozprzestrzenienie: cała Europa. Syberia, Japonia.

Żuk wiosenny (Geotrupes vcmalis L.)    6

12—20 mm. Również buduje gniazdo dla przyszłego potomstwa, ale zupełnie inne niż żuk gnojowy. Najpierw samica wraz z samcem kopią lejkowatą jamkę głębokości ok. 5 cm. a następnie kilka odchodzących od niej ok. 20-ccnty metrowej długości poziomych chodników, które stopniowo napełniają odchodami. Dopiero potem dochodzi do kopulacji i budowy znajdującej się około pół metra pod powierzchnią ziemi właściwej komory gniazdowej, w której samica składa jedno jajo. Następnie wejście zostaje zamknięte odchodami. Rozprzestrzenienie: Europa, Azja Mniejsza.

Zatrawiec brązowawy (Onthophagus fracticomis Preyssl.)    7

5-9 mm. Żyje w odchodach różnych zwierząt i także opiekuje się swym potomstwem. Na głęboko-ści 15—20 cm pod ziemią buduje kilka rozgałęzionych chodników zakończonych komorą gniazdową. Samica wypełnia następnie komorę drobnymi kawałkami odchodów i składa do niej jajo. Po upływie około tygodnia wylęga się z niego biała larwa. Rozprzestrzenienie: cała Europa, północna Afryka.