pkm osinski
16

230

5. Przekładnie

Promień krzywizny cwolwenty p_y w punkcie )' rośnie w miarę oddalania się tego punktu od okręgu zasadniczego, etyli w miarę zwiększania kąta odwijania cwolwtn-ty z.

Zazębienie ewolwcntowe spełnia warunek stałości przełożenia także przy aiua, nie odległości między osiami kół. Na rysunku 5.5 wspólna normalna do zaryjo» (będąca zarazem wspólną styczną N_{ N₂ do okręgów zasadniczych), dzieli punktom C lub C odległość międzyosiową u_w lub powiększoną a'_w w w stałym stosunku równym przełożeniu. Jest to istotna zaleta zarysu ewolwentowcgo w porównaniu z zarysami cykloidalnymi lub kołowymi (np. Wildhabera czy Nowikowa), w których prawidłowa współpraca zostaje zakłócona nawet przy nieznacznej zmianie odlegli), ści osi kóL np. wskutek ugięcia wałów pod obciążeniem.

Najważniejszymi parametrami koła zębatego ewolwentowcgo są: z — fiata zębów, m, — moduł, a tym samym podziałka zębów p = nnt_B, ot — nominalny ląi zarysu ewolwentowcgo, b — szerokość koła. W przypadku zębów skośnych do-chodzi jeszcze fi — kąt pochylenia linii zęba. Inne parametry koła przedstawiono u rys. 5.6.

Liczba zębów jest liczbą całkowitą, a stosunek z-Jz_x powinien być równy wymaganemu przełożeniu. Moduł m, jest wielkością znormalizowaną (tnbl. 33) Podziałka nominalna p jest to odległość między zębami mierzona po luku na okrfp

Ryś. 5.6. Parametry uzębienia: a) uzębienie awnfln* b) uzębienie wewnętrzne, e) związki geometiyo* r •dl2 — promień okręgu podziałowego, r_r — promień okręgu podstaw, t, — promień okręgu wienthfł ków. d_t — średnica okręgu zasadniczego, a — norijW ny kqi zarysu; (—) oznacza wartość ujemną prtyjtM**-ną umownie w kołach wewnętrznych

5.1. Przekładnie zataić walcowe

Tablica 5.3. Najczęściej stołowane moduły |w im) PN-iłt/M-WiOJ

podziałowym. Długość okręgu podziałowego jest równa obwodowi koła podziałowego, czyli

zp * iw/,

i stąd średnica podziałowa

⁼*^2rt*ⁱ    (M>

om moduł

fóft

1C

Kola współpracujące muszą mieć ten sam moduł, a ich średnice podziałowe

d_x * z_t m„ rf₂ * *₂ m„.    (5.8)

Wprowadzenie modułu i jego normalizacja umożliwia unifikację i normalizację narzędzi do obróbki uzębień oraz normalizację innych parametrów i wymiarów kół i przekładni, określanych według modułu.

W niektórych krajach, głównie anglosaskich, mogą być używane takac inne parametry i określeni*, laiinowicic:

—    podzialka średnicowa (diametrat pilch). DP = ;/d" *» l/m. - 25,4/ m,. która jest odwrutaołcśą modelu wyrażonego w calach;

—    podzialka obwodowa (circular pilchy. CP »* p" = n/DP ■* n»ę » n m,/25,4, która jest pcdzuik.t wyrażoną w calach.

Ważnym parametrem wpływającym na średnicę d„ okręgu zasadniczego, a tym utnym na kształt ewoiwentowego zarysu zęba jest nominalny kąt zarysu a

d_b »= Jcosa = zm.cosot.    (5.9)

Długość okręgu zasadniczego podzielonu przez liczbę zębów jest zasadniczą p_b mierzoną po tuku