SCAN0062

I wykład z 19.06 - dr Cieśliński

Zasady stosowania prawa unijnego

Prawo unijne różni się od prawa międzynarodowego publicznego, obowiązuje bezpośrednio na terytoriach państw członkowskich. Tzn. że jest źródłem działania prawa w działaniach organów państw, codziennej ich praktyce.

Art 87 konstytucji RP. Prawo unijne jest w pewnym sensie prawem w opozycji do prawa międzynarodowego publicznego, ponieważ, zgodnie z orzecznictwem trybunału sprawiedliwości prawo to zostało wyłączone z krajowych porządków prawnych, stanowi ich integralną część, w związku z tym podlega regule bezpośredniego stosowania.

To, że prawo obowiązuje, niekoniecznie znaczy że będzie się je stosowało.

Problemy jakie pojawiają się przy stosowaniu prawa Problemami stosowania prawa unijnego i prawa krajowego są kolizje tych praw, które staramy się rozwiązywać poprzez stosowanie zasady pierwszeństwa prawa unijnego, zasadę skutku bezpośredniego.

Hasła - Zasada pierwszeństwa, zasada skutku bezpośredniego, wykładania zgodna, Rola orzecznictwa trybunału sprawiedliwości UE-Orzeczenia prejudycjalne

Zasada pierwszeństwa przy stosowaniu prawa unijnego, kolizje

jest zasadą, która pozwala nam rozstrzygać kolizje pomiędzy prawem unijnym i krajowym.

Kolizją jest sprzeczność norm. Mamy dwie normy, jedną unijna, drugą krajową i każda reguluje tą samą sytuację inaczej.

Kolizje biorą się albo z różnic w prawie unijnym i prawie krajowym w momencie powstania prawa unijnego i przystępowania do UE lub pod wpływem rozwijania się prawa unijnego i dorobku orzeczniczego. Z punktu widzenia prawa unijnego, jeżeli występuje kolizja, należy zastosować zasadę pierwszeństwa prawa unijnego i rozstrzygnąć kolizję na korzyść prawa unijnego.

W praktyce najpierw należy spróbować pogodzić obie normy w drodze interpretacji tak aby uniknąć sprzeczności i obie normy było można zastosować. Proces godzenia norm w drodze interpretacji nazywa się wykładnią zgodną. Agdy norm nie da się pogodzić interpretacją to wtedy stosuje się zasadę pierwszeństwa, która dzieli się na 3 główne aspekty:

1.    aspekt stanowienia (tworzenia) prawa

2.    aspekt pierwszeństwa stosowania prawa

3.    aspekt pierwszeństwa relacji z konstytucją

Aspekty te są dorobkiem orzecznictwa trybunału sprawiedliwości. Zasada pierwszeństwa nie jest zapisana w traktatach ani w żadnym innym akcie prawnym ale jest powszechnie respektowana przez wszystkie organy państw czł. W polskim porządku prawnym są dwa źródła zasady pierwszeństwa: -deklaracja nr 17 dołączona do traktatu lizbońskiego, w której to deklaracji konferencja państw uznała za stosowne potwierdzić iż państwa uznają zasadę pierwszeństwa. Deklaracja nie ma charakteru wiążącego ale jest to uznanie przez sam fakt istnienia i praktykowania tej zasady

-konstytucja w art. 91 mówi o ratyfikowanych umowach międzynarodowych, za uprzednią zgoda wyrażoną w ustawie. Takimi umowami jest prawo pierwotne. Natomiast art. 91 jednocześnie wyraża: akty organów organizacji międzynarodowej na rzecz której Rzeczpospolita Polska przekazała część uprawnień organów władzy państwowej. Pod tym kryje się po prostu prawo wtórne i umowy międzynarodowe zawierane przez prawo. Nasza konstytucja nie uznaje pierwszeństwa prawa unijnego przed samym sobą (przed Konstytucją). Natomiast trybunał sprawiedliwości mówi o pierwszeństwie prawa unijnego przed konstytucją. Istnieje ogłoszenie prezesa Rady Ministrów w sprawie stosowania prawa UE, które to ogłoszenie potwierdza pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym.

Ad.l Zasada pierwszeństwa w stanowieniu prawa jest zasada adresowaną do wszystkich organów w państwie, które prawo tworzą. Tak rozumiana zasada pierwszeństwa kierowana jest organów samorządu terytorialnego. Zadaniem organów tworzących prawo jest kontrolowanie projektów prawa pod kątem niesprzeczności (zgodności) z prawem europejskim. Organy muszą na bieżąco monitorować prawo do ich jurysdykcji pod względem czy nie doszło do wtórnej sprzeczności, wtedy tez muszą tą sprzeczność

1