socjologia004

li i i r lo a Iluilit l:ill :l,' n \ i li | - n :i I :i alt :ii; tt 'U ml tą i li, rn (In It Im \i jt Ilu tlżillli'. i • 111 • nu >[! 11 > !■ u > I    i>, i i -i l i im j i i\ i.‘. iii iii it- ii i li | u i| u i-i li iii (u i aą sli. mu

Tabela .1. Najważniejsze cek- polityczne w opinii publicznej w Polsce w 1980 r.: wartości materialistyczne-postmaterialistyczne w okresie władzy komunistycznej

	Wartości ładunków czynnikowych dla głównego czynnika
• UTRZYMYWANIU l.ADU 1 1’01’RZĄDK.U w kraju	-0,67
* PRZECIWDZIAŁANIU WZROSTOWI CRN	-0,41
* zmniejszenie przestępczości	-0.41
• zapewnienie odpowiedniej obronności kraju	-0,41
starania o n>. aby nasze miasta i wsie były ładniejsze	-0,31
^# szybki rozwój ekonomiczny kraju	-0,04
dążenie do lepszych, hardziej przyjaznych stosunków między ludźmi	0,02
dążenie do tego. aby inne cele i ideały stały się ważniejsze niż pieniądze	0,12
• ustabilizowana gospodarka	0,23
STWORZENIE SZERSZYCH MOŻLIWOŚCI SWOBODNEGO NVY POWIADANIA TOG LĄ DÓW	0.53
STWORZENIE LUDZIOM MOŻLIWOŚCI WPŁYWANIA NA DECYZJE WŁADZ	0,55
zapewnienie ludziom większego wpływu na decyzje w ich miejscu pracy i ich miejscowości	0,60

Źródło łngłchart, Sicmier.ska t^yfl, s. 26.

’ Wskazuje na wanośei nulfnalisiycznc Dużymi literami zostały oznaczone cztery pytania zaczerpnięte r oryginalnej skali: wartości pusimatcnalistycznc v.r. wartości materialistyczne.

Uzyskane wymiary systemów wartości w 1989 r. (badania przeprowadzono w grudniu 1989 r.) odzwierciedlały sposób myślenia Polaków, którzy widzieli możliwość realizacji wartości postmatcrialistycznych jako ściśle związanąz reformami ekonomicznymi. Uważano również, że zmiany, które nastąpiły w efekcie wyborów A czerwca 1989 r., zapewniły możliwość swobodnego wypowiadania sic, w związku z czym cci ten straci! na ważności i przestał być umieszczany wśród priorytetowych celów politycznych, jak miało to miejsce w 1980 r. (Ingle-188 hart, Sicmieńska 1988).

IiiIH'tii I Nil|ivii>nI«*|«*r«' M»lf im«II4> 4 nu* w opluł! piihlli ;m | n    u I *>H'> 1

W III (ll$l | »»14« 14-• Ul Ul V» / llł- pilili NilI» Ul Ul > » HM' V\ uli I 1 •>|i: 111 i I-1 $1 III U ) 111

	Wat (ości ładunków czynnikowych dla głównego czynnika
* zmniejszenie przestępczości	-0.55
starania o to, aby nasze miasta i wsie byty ładniejsze	-0,48
* UTRZYMYWANIE LĄDU I PORZĄDKU W KRAJU	-0,44
• PRZECIWDZIAŁANIE WZROSTOWI CEN	-0,43
* zapewnienie odpowiedniej obronności kraju	-0,36
dążenie do lepszych, bardziej przyjaznych stosunków między ludźmi	-0,12
STWORZENIE SZERSZYCH MOŻLIWOŚCI SWOBODNEGO WYPOWIADANIA POGLĄDÓW	0,00
dążenie do tego, aby inne cele i ideały stały siq ważniejsze niż pieniądze	0.18
zapewnienie ludziom większego wpływu na decyzje w ich miejscu pracy i ich miejscowości	0,35
* ustabilizowanie gospodarki	0.36
* szybki rozwój ekonomiczny kraju	0,41
STWORZENIE LUDZIOM MOŻLIWOŚCI WPŁYWANIA NA DECYZJE WŁADZ	0,60

Źródło: Inglehart, Siemieńska 1990, s. 27.

• Wskazuje na wartości materiał istyczne. Dużymi literami zostały oznaczone cztery pytania zaczerpnięte z oryginalnej skali: wartości postmatcrialistycznc vs. wartości materiał istyczne.

Polacy w 1980 r., w okresie głębokiego kryzysu politycznego, moralnego i ekonomicznego, wyraźnie podkreślali odczuwane powszechnie ograniczenie swobód obywatelskich, Żądania powstałej wówe?.ąs Solidarności jjplg*

złj odbicie w wyborze najważniejszych wartości. W 1980 r. 22% osób w badaniach na reprezentatywnej próbie ogólnopolskiej wykazywało orientację materialistyczną, a 16% postmaterialistyczną (Inglehart, Siemieńska 1988), w 1984 r. odpowiednie odsetki wynosiły 33% i 15%. W 1990 r. nastąpiło przesuniecie w kierunku wartości matcrialistycznych, które utrzymało się w formie właściwie niezmienionej w latach dziewięćdziesiątych. W 1990 r. osoby o orientacji matcrialistyczncj stanowiły 31%, a postmatcrialistyczncj 9% (Inglehart, Siemieńska 1990), w 1997 r. - odpowiednio 40% i 5% (Sic-mieńska 2000,2000a, 2000b), w 1999 r. - 37% i 8%. Resztę stanowiły osoby o orientacji „mieszanej”.    | gę