str0041

hormonów we krwi, ilość wydalanych z moczem niektórych produktów przemiany materii, opór elektryczny skóry.

Źródłem informacji o niektórych funkcjach mózgu jest bogaty materiał kliniczny, uzupełniony wynikami badania sekcyjnego osób zmarłych. Wnikliwa analiza ubytków funkcji i stwierdzonych zmian anatomopatologicznych pozwoliła ustalić znaczenie czynnościowe wielu struktur mózgu u człowieka. W szczególności na materiale klinicznym opiera się nasza wiedza o mechanizmach mowy — zjawisku niedostępnym w badaniach na zwierzętach.

I wreszcie ogromne możliwości poznawcze stwarza neurochirurgia, zwłaszcza stereotaktyczna. Do rozpoznania choroby, np. ustalenia rozległości ogniska padaczkorodnego, stosuje się w trakcie operacji lub przed właściwym zabiegiem odprowadzanie potencjałów elektrycznych bezpośrednio z tkanki mózgowej, jak również elektryczne drażnienie mózgu. Procedury te, stosowane wyłącznie dla dobra pacjenta, dostarczają też wielu cennych informacji naukowych. W taki właśnie sposób ustalono reprezentację różnych funkcji w korze mózgowej człowieka, a w ostatnich latach wykazano, że organizacja „układu nagrody” u ludzi jest bardzo podobna do organizacji tego systemu u zwierząt. Ponieważ drażnienie mózgu u człowieka jest coraz częściej stosowane nie tylko jako postępowanie diagnostyczne, lecz także w celach leczniczych (tłumienie napadów padaczkowych, hamowanie bólu), coraz więcej wyników uzyskiwanych w doświadczeniach na zwierzętach można porównać z podobnymi efektami obserwowanymi u ludzi.