strona (79)

Wiek 18—60 lat

Peina świadomość leczniczej roli ruchu pozwala na precyzyjne, ścisłe dobieranie odpowiednich dla potrzeb zdrowotnych form ćwiczeń, nawet kosztem ich atrakcyjności. Dorosły pacjent powinien wiedzieć, że ćwiczy dla swojego dobra i ten fakt musi gwarantować odpowiednie, pozytywne umotywowania psychiczne. Górny limit wieku w tej grupie często nie jest zgodny ze wskazaniami kalendarzowymi, a podporządkowany zegarowi biologicznemu. Może się zdarzyć, że siedemdziesięciopięcioletni pacjent ze względu na swój dobry potencjał biologiczny będzie się kwalifikował do grupy dorosłych i odwrotnie. Terapeuta w porozumieniu z lekarzem powinien uwzględniać przede wszystkim rzeczywiste możliwości fizyczne, a wiek kalendarzowy traktować jako uzupełniającą informację.

Wiek od 60 lat do późnej starości

Organizując zajęcia w grupie geriatrycznej należy przestrzegać następujących zasad:

1)    dopuszczać do udziału w zajęciach tylko pacjentów zbadanych pod kątem wydolności ogólnej przez lekarza,

2)    obciążenia wysiłkowe stosowane podczas ćwiczeń powinny oscylować w granicach 30% maksymalnych możliwości,

3)    natężenie (tempo) ćwiczeń musi wykluczyć nadmierne zmęczenie; tętno nie powinno przekraczać 120—130 uderzeń na minutę,

4)    konspekt powinien wykluczać ćwiczenia zwiększające działanie tłoczni brzusznej i wysiłki oparte na skurczu izometrycznym.

Dobór ćwiczeń powinien być dokonywany na podstawie literatury dotyczącej wychowania fizycznego w szkole podstawowej i średniej. Nie ma możliwości i potrzeby opisania w tym podręczniku wszystkich rodzajów ćwiczeń i zabaw, ponieważ temu zagadnieniu poświęcono monograficzne opracowania książkowe. Terepeuta chcąc dobrze prowadzić te zajęcia, zgodnie z zasadami, powinien się dokształcać czytając literaturę fachową dostosowaną do jednostki chorobowej i grupy wiekowej, z którą prowadzi zajęcia. Poznane dzięki literaturze fachowej wzorce będą tworzywem wymagającym przeróbek także pod kątem warunków lokalowych, w których ćwiczenia ogólnokondycyjne są prowadzone.

Przykładem takiej modyfikacji może być adaptacja treningu obwodowego do potrzeb kinezyterapii. W oryginalnej wersji jest to trening siłowo-wytrzyma-łościowy, którego istotą jest wykonywanie zadań ruchowych na odpowiednich stanowiskach rozmieszczonych na obwodzie sali gimnastycznej czy pomieszczenia do ćwiczeń. Jako punkt wyjścia dla określenia normy treningowej przyjmuje się połowę maksymalnej liczby powtórzeń danego ćwiczenia, ale ich liczba w trakcie treningu nie powinna przekroczyć 30. Czas wykonywania ćwiczenia na jednym stanowisku nie może przekroczyć jednej minuty. Liczba stanowisk (ćwiczeń) może oscylować w granicach od 24 do 36.

Modyfikacja natomiast polegała na następujących zmianach:

1)    liczba stanowisk od 10 do 12,

2)    liczba powtórzeń ćwiczenia na jednym stanowisku do 15,

3)    skrócenie czasu treningu do 30 minut (w oryginalnej metodzie trening trwał 2—2,5 godziny),

4)    tempo wykonywanych ćwiczeń dyktuje instruktor prowadzący.

Zajęcia prowadzone w opisany sposób wymagają od prowadzącego dużego wkładu pracy przed ich rozpoczęciem:

1)    doboru odpowiedniego zestawu ćwiczeń,

2)    przygotowania stanowisk na obwodzie sali i zgrupowania odpowiedniego sprzętu,

3)    zapoznania ćwiczących z techniką wykonywania ćwiczeń,

4)    pełnej znajomości wydolności wysiłkowej wszystkich pacjentów i na tej podstawie ustalenia obciążeń i ich dawkowania.

Do obowiązków prowadzącego należy dbałość o odpowiednią higienę pomieszczenia i ćwiczących. Podłoga w sali musi być przynajmniej raz dziennie wytarta wilgotną gąbką, co zapobiega

79