WSP J POL63

66

A tidm'} Mjrk&tuski. Jodyny a I*tóymna_t Kulturu języka

daje tylko te formy wyrazowe, które, zdaniem ich redaktorów, mieszczą się w szeroko rozumianej normie językowej, a system kwalifikatorów w nich zawarty pozwala się zorientować w zakresie używania poszczególnych słów. Dotyczy to zwłaszcza wielotomowego Praktycznego słownika współczesnego języka polskiego pod redakcja Haliny Zgółkowej (do r. 2000 ukazało się 25 tomów) oraz dwutomowego Słownika współczesnego języka polskiego (:z r. 1998) pod redakcją Bogusława Dunaja.

Znaczną część zjawisk języka polskiego opisywał i wartościował dwutomowy podręcznik akademicki Danuty Buttler, Haliny Kurkowskiej i Haliny Satkiewicz Kultura języka polskiego. Ze względu jednak na to, że wyszedł on w latach 1971 (t. I) i 1982 (t. 11), zawiera kwestie charakterystyczne dla polszczyzny lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, nie zawsze juz aktualne na przełomie wieku.

Poradniki językowe to wydawnictwa charakterystyczne dla polskiej działalności kulturalnojęzykowej. Charakter nie tylko historyczny ma trzyto-mowy poradnik Witolda Doroszewskiego O kulturę słowa. Choć ostatni tom tego dzieła wyszedł w roku 1968, wiele kwestii w nim omówionych jest aktualnych do dziś; dotyczy to zwłaszcza zagadnień ogólnych i sposobu traktowania języka (upowszechnianie wiedzy o języku, a nie - tępienie błędów'). W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ukazało się kilkanaście poradników językowych napisanych przez językoznawców z różnych ośrodków kraju, np. Jana Kliodka (Wrocław), Stanisława Bąbę i Bogdana Walczaka (Poznań), Ewę Kołodziejek (Szczecin). Walerego Pisarka, Danutę Wesołowską (Kraków). Stanisława Dubisza, Andrzeja Markowskiego, Jerzego Podrackiego (Warszawa). Ważniejsze wydawnictwa z tego zakresu są wymienione w bibliografii do mniejszego artykułu.

Największy zasięg i najliczniejsze grono odbiorców maja językowe programy telewizyjne i audycje radiowe. Bardzo dużą popularnością cieszą się, nadawane od roku 1987, pogadanki Jana Miodka w cyklu „Ojczyzna-polsz-czyzna”, od kilku lat w przeznaczonej dla Polaków z zagranicy Telewizji Polonia jest emitowany poradnik Jerzego Bralczyka „Mówi się...”. Z audycji radiowych należy wymienić liczne cykle prowadzone przez red. Małgorzatę Tułowiecką w Programie I, Programie Ul, Radiu BIS i Radiu dla Ciebie. W programach tych językoznawcy nie tylko odpowiadają na pytania słuchaczy (np. w dawnym cyklu „Porozmawiajmy o języku” czy nowszym „Od słowa do słowa”), lecz często upowszechniają wiedzę o polszczyznie współczesnej i dawnej (np. w cyklach „Czy mówisz po polsku?” i „Wieża Babel”).

Pewna grupa językoznawców i miłośników polszczyzny prowadziła lub prowadzi (czasem przez wiele lat) rubryki językowe w prasie ogólnopolskiej i regionalnej, zarówno codziennej, jak i periodycznej. Najdłużej ukazywały się „Byki i byczki” Ibisa (Andrzeja Wróblewskiego) w „Życiu Warszawy”. W tych „kącikach językowych” są zwykle poruszane kwestie konkret-