wyklad1a

/!

MODELE

Formułowanie problemów decyzyjnych

W zależności od rodzaju działalności jednostka podejmująca decyzje, może się znaleźć w różnych sytuacjach, w których musi ustalić np.:

❖    taki plan produkcji uzyskanej z wykorzystaniem dostępnych środków, przy którym przychód uzyskany ze sprzedaży wyrobów będzie jak największy;

❖    taki plan rozwozu produktów, aby przy możliwie niskim koszcie wykorzystać podaż dostawców i zaspokoić popyt odbiorców;

❖    taki harmonogram prac, aby - przy zachowaniu pewnej kolejności wykonywania czynności - całe przedsięwzięcie zakończyć w możliwie krótkim czasie.

Nie dysponując dowolną, lecz ograniczoną ilością środków, powinniśmy tak nimi dysponować, aby cel, na którym nam zależy, zrealizować w jak najwyższym stopniu. Podjęcie decyzji sprowadza się więc do ustalenia, które środki i w jakich ilościach należy zaangażować. Gdy istnieje więcej niż jeden wariant decyzji, mamy do czynienia z problemem decyzyjnym.

Decyzję najlepszą do podjęcia w danej sytuacji, to znaczy najlepszą z punktu widzenia przyjętego celu i przy uwzględnieniu istniejących ograniczeń, nazywamy decyzją optymalna.

W każdej sytuacji decyzyjnej pewne decyzje są możliwe do realizacji, takie decyzje będą nazywane dopuszczalnymi. Pewne inne decyzje zaś są niemożliwe do realizacji, takie decyzje będą nazywane niedopuszczalnymi. Decyzje dopuszczalne tworzą zbiór rozwiązań (decyzji) dopuszczalnych (ZRD). To czy dana decyzja jest dopuszczalna czy jest niedopuszczalna zależy od warunków ograniczających narzuconych przez sytuację decyzyjną.

Po odpowiednim „przetłumaczeniu" problemu decyzyjnego na język matematyczny otrzymujemy model tego problemu i na jego podstawie wyznaczamy decyzję optymalną. Taki model nazywa się modelem decyzyjnym lub modelem optymalizacyjnym. Kryterium według którego ocenia się decyzje nosi nazwę kryterium wyboru.

2