Łacina

34

studio laudis. In vino verltas, in aqua sanltas. Tempora mutantur, nos et mutamur in illis. Idem velle, idem nolle - ea demum vera amicitia est. Si duo faciunt idem, non est idem.

LECTIO OCTAYA

Dc nuptiis Romanis

Sponsalia iam sunt. Adulescens virglnem interrógat „Spondesne?” Virgo autem respondet: „Spondeo”. Tum sponsus sponsae anulum ferreum dat.

Mox nuptiae celebrabuntur. Virgo tunlcam rectam et togam puram sumet, caput flammeo et corona velabit, capillos miriflce comet. Sponsa enim pulchre et clcganter ornari et vetere morę comi debet. Intcrea propinąui et amici venient. Tum in atrio deis sacrificabltur. Deinde matrona, quae virglni propinqua esse debet, dextras sponsi sponsaeque iunget, sponsa autem dicet: „Ubi tu Caius, ibi ego Caia”. Tum omnes, qui aderunt, „feliclter” clamabunt. Postea gratulationes dicentur, dona tradentur. Cena nuptialis hospitibus parabltur. Vespere virgo ad sponsi domicilium ab hospitibus deducctur. Omnes lente procedent et hymenaeum canent. Sponsa ianuam coronis ornabit, postea trans limen portabltur. Tum in atrium deducetur ibiquc ut domina ab omnibus salutabltur. Denique Larcs novos felicitatem orabit.

nuptiae, -arum / - zaślubiony, wesele sponsalia, -orum n - zaręczyny adulescens, -entis m - młodzieniec virgo, -inis f - dziewczyna, panna autem - zaś interrógo, -are - pytać spondeo, -erc - uroczyście przyrzekać, ślubować

sponsus, -im- narzeczony sponsa, -ae / - narzeczona orno, -are - zdobić anulus, -im - pierścień ferreus, -a, -um - żelazny rectus, -a, -um - prosty purus, -a, -um - czysty sumo, -ere - brać, wykładać caput, -ltis n - głowa velo, -are - okrywać, zasłaniać flammeum, -i n - (sc. velum) - welon ślubny

capillus, -im - włos miriflcus, -a, -um - dziwny, osobliwy, nadzwyczajny como, -ere - czesać elegans, -antis - wytworny vctus, -eris - stary, dawny mos, moris m - zwyczaj, obyczaj interea - tymczasem propinąuus, -a, -um - bliski, krewny dextra, -ae / - prawa ręka iungo, -ere - łączyć gratulatio, -onis / - życzenie, powinszowanie

donum, -i n - dar, podarek cena, -ae / - uczta hospes, -ltis m - gość vcspcr, -eri (lub eris) m - wieczór domicilium, -i n - dom, mieszkanie dcduco, -ere - odprowadzać lentus, -a, -um - powolny

domina, -ae / - pani domu saluto, -are - pozdrawiać demque - wreszcie, w końcu Lares, -um m - Lary (bóstwa opiekuńcze domu i rodziny)

Ulino, -ćre - śpiewać liymenaeus, -im - pieśń weselna lunua, -ae / - brama, drzwi Itincn, -mis n - próg Hlrium, -i n - atrium

Objaśnienia gramatyczne

lndicativus futuri passm czterech koniugacji. Wzór odmiany: Koniugacje

I    U

I) narrabor (będę opowiadany, opowiedz o mnie)

')) narrabe-ris l) narrabl-tur

1)    narrabl-mur

2)    narrabi-mTni I) narrabu-ntur

III

I) leg-ar (będę czytany,

będą mnie czytać)

lcgc-ris I) lege-tur

I) legc-mur )) lcgc-mmi \) lcgc-ntur

monebor (będę upominany, upomną mnie)

monebe-ris

monebl-tur

monebl-mur

monebi-mlni

monebu-ntur

IV

audi-ar (będę słuchany,

będą mnie słuchać)

audi-eris

audi-etur

audi-emur

audi-emlni

audi-entur

lnfinitivus praesentis passivi koniugacji:

II - mone-ri (być upominanym) IV - audi-ri (być słuchanym)

I    narra-ri (być opowiadanym)

III    leg-i    (być czytanym)

Przysłówki

Tworzenie przysłówków od przymiotników

Od przymiotników deki. II tworzy się przysłówek w ten sposób, że zamiast końcówki genetivu -z dodajemy do tematu zakończenie -e.