0000139 (5)

Barbara Wojewska-Wójcik, Kazimierz Szawlowski, Anna Molczanow

WARTOŚĆ DIAGNOSTYCZNA I TERAPEUTYCZNA WYCIĄGÓW STOSOWANYCH W „BOLACH KRZYŻA"

z Zakładu Rehabilitacji Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów AM w Gdańsku Kierownik: doc. dr hab. med. K. Szawlowski

W leczeniu „bólów krzyża" bardzo często farmakoterapia kojarzona jest z fizjoterapią, której jedną z form jest stosowanie odpowiednich uiożeń połączonych z wyciągami. Technika wykonywania zabiegów bywa różnie modyfikowana, w zależności od doświadczeń poszczególnych ośrodków leczniczych.

W naszym Zakładzie stosujemy wyciągi w dwojaki sposób, a indywidualizując ich wykonanie kierujemy się koniecznością zapewnienia choremu poczucia komfortu w czasie trwania wyciągu. Pierwszy sposób polega na poziomym ułożeniu chorego ze zniesieniem lordozy lędźwiowej w pozycji bezbólowej. Rozciąganie odbywa się wówczas przez przyłożenie siły wynoszącej ok. ^l/₃ do 7* wagi ciała, osiowo za pomocą ciągu i kontrwyciągu za pas biodrowy i klatkę piersiową. W drugim sposobie układamy chorego głową w dół na stole wyciągowym nachylając podłoże pod kątem 45—60°. Miednicę ustalamy za pomocą pasa biodrowego. Siłę ciągu na odcinek lędźwiowy kręgosłupa stanowi ciężar górnej części tułowia i kończyn górnych zmniejszony o siłę tarcia o podłoże.

Subiektywne odczucie pacjentów odnośnie skuteczności działania stosowanych technik ułożeniowo-trakcyjnych było indywidualnie różne i dlatego postanowiliśmy zobiektywizować uzyskane wyniki.

MATERIAŁ I METODA

Obserwacją objęliśmy chorych wybranych spośród 931 osób z rozpoznaniem jednej z postaci klinicznych uszkodzenia krążka międzykręgowego, u których kompleksowe postępowanie terapeutyczne było jednolite, a leczenie ułożenio-wo-wyciągowe stanowiło jeden z elementów składowych fizjoterapii. Obejmowało ono grupę 146 chorych leczonych w Zakładzie Rehabilitacji AMG. U 42 osób oprócz leczenia zachowawczego przeprowadzono leczenie chirurgiczne. U 77 wyciąg stosowano w modyfikacji poziomej, a u 69 w ułożeniu na stole wyciągowym pod kątem 45—60°. Pełne leczenie składało się z 10—12 wyciągów. U chorych, którzy w czasie leczenia za pomocą wyciągu odczuwali zaostrzenie objawów bólowych, zabiegi odstawialiśmy. Skuteczność leczenia ocenialiśmy na podstawie subiektywnej oceny chorego odnośnie ustąpienia lub zmniejszenia bólu oraz wyniku kontrolnego badania prządmiotowego.

OMÓWIENIE

Spośród 146 osób leczonych za pomocą wyciągów u 92 obserwowaliśmy poprawę w podmiotowym i przedmiotowym stanie chorych. U 33 stwierdziliśmy brak poprawy, a u 21 chorych już podczas pierwszych zabiegów wystąpiło nasilenie bólu w czasie trwania lub po wyciągu.

Analizując wyniki badań w grupie z poprawą obrazu klinicznego można było