badwłasn0011

22

I

Rys. 15*

Pod wpływem przyłożonego obciążenia próbka odkształca się, a równocześnie występują w niej siły wewnętrzne, równoważące działanie sił zewnętrznych, dzięki czemu metal zachowuje swą spójność. W przekroju poprzecznym próbki-walcowej naprężenie normalne wyniesie

Wybierzmy przekrój nachylony do przekroju poprzecznego pod kątem .

Nachylenie tego przekroju określić możemy przy pomocy kąta, jaki tworzy normalna "n" do tego przekroju z osią próbki. Naprężenia działające na przekroju A można określić wykorzy-

*    e

stując znajomość analizy naprężeń dla przekroju próbki poddanej zewnętrznemu obciążeniu rozciągającemu przy równoczesnym dokonywaniu zmiany kąta nachylenia tego przekroju.

Dla kolejnych zmiennych wartości kąta oc , naprężenia działające w przekroju A - ^(naprężenia normalne) i *£« (naprężenia styczne) - zależą od kąta nachylenia przekroju i od wielkości obciążenia zewnętrznego.

Stosując zasadę superpozycji można zauważyć, żei

-    dla przekroju nachylonego pod stałym kątemoC naprężenia 6* i tac zależą od wielkości i kierunku obciążenia zewnętrznego

gdy P =a 0 to &oC= 0 i 'Cyc = 0

gdy P rośnie to §*. i 'Crf wzrastają proporcjonalnie do wzrostu Pi 6 *

^Ao

-    dla ustalonego poziomu zewnętrznego obciążenia F ś 0 np. P > 0 ( Rys. 15.) zmiana nachylenia przekroju A powoduje zmianę naprężeń i .

gdyś oC * 0 to^S= -x- natomiast ^/C_ot = 0

*o

oc - rośnie to - maleje a *1^, - rośnie przy oc ■- 45°    ^    " TL mar * "4"

Pełniejsze omówienie powyższych zależności znajdzie czytelnik w rozdziale dotyczącym analizy stanu naprężeń i stanu odkształceń. Przyjmując powyższe przedstawienie rozkładu naprężeń rozpatrzmy przebieg odkształcenia pojedyńczego kryształu, które przebiega głównie przez poślizg w określonych płaszczyznach i wzdłuż określonego kierunku krystalograficznego. Poślizg bowiem jest anizotropowy, gdyż przebiega znacznie łatwiej na pewnych płaszczyznach i kierunkach niż w innych. Przesunięcie w płasz-

. j . - -i

czyśnie i kierunku łatwego poślizgu może nastąpić wtedy, gdy naprężenie styczne związane z tym kierunkiem osiągnie wartość krytyczną naprężenia stycznego, charakterystycznego dla badanego metalu i temperatury.

JMftl dla pełniejszego przedstawienie warunków rozpoczęcia poślizgu przyjmiemy, że badana próbka wykonana została z mono-kryształu metalu o strukturze heksagonalnej, w której jest W⁰ jeden układ płaszczyzn poślizgu i trzy kierunki łatwych poślizgów, to przy założeniu, że płaszczyzna ta jest nachylona pod kątem f do przekroju poprzecznego, a kierunek łatwego poślizgu (m-m) tworzy kąt cc z osią próbki, wówczas zgodnie z Rys. 16. można napisać :

.'i    . '