CCF20090831229

434 Urzeczywistnianie się rozumowej samowkdzy

[3. Indywidualność jako realność ogólności]

Cnota zostaje więc zwyciężona przez bieg spraw świata, ponieważ celem cnoty jest w istocie rzeczy istota abstrakcyjna, nierzeczywista i ponieważ w stosunku do rzeczywistości działanie jej polega na różnicach, które są tylko różnicami słownymi. Cnota chciała dobro urzeczywistniać przez złożenie w ojierze indywidual-. noki, tymczasem okazało się, że strona rzeczywistości nie jest niczym innym, jak stroną indywidualności. Dobrem miało być to, co jest samo w sobie i co przeciwstawna się temu, co jest, ale to, co jest samo w sobie, wcięte od strony swojej rzeczywistości i swojej prawdy, jest raczej bytem samym. To, co samo w sobie, jest po pierwsze abstrakcją istoty w przeciwstawieniu do rzeczy-280 wistości; ale abstrakcja jest właśnie tym, co nie istnieje naprawdę, lecz tylko dla świadomości, to zaś znaczy, że to, co jest samo w sobie, jest samo właśnie tym, co nazywamy rzeczywistym; rzeczywistością jest bowiem to, co w^r swojej istocie istnieje dla kogoś innego, tzn. jest bytem. Ale świadomość cnoty noIegama~xóżnicy między tym, co. jest samo-.w^sobie, a bytem.'— różnicy, jdSrajme ma w sobie prawdy. Bieg spraw świata miał być obróceniem dobra w'jego odwTotność, ponieważ jego zasadą była indywidualność; ale okazało się, że wdaśnie ta indywidualność jest zasadą rzeczywistości, jest ona bowiem tą świadomością, dzięki której to, co jest samo w sobie, istnieje w równej mierze dla kogoś innego. Bieg świata obraca ‘wprawdzie to, co niezmienne, w jego odwrotność, ale w istocie rzeczy jest to odwrócenie z nicości abstrakcji w byt realności.

Bieg spraw świata odnosi więc zwycięstwo nad cnotą w tym, w' czym stanowi ona jego przeciwieństwo;

odnosi on rnianqwicie^z.wycięstwo_imd-jń^ jak&Jiad-t% której istota. jfiiiLpqzbąwioiia_Mo.ty. -aiatxakcja_i\AIe nie jest to zwycięstwo nad czymś realnym, lecz tylko nad fikcją różnic, które różnicami nie są, nad pompatycznymi deklamacjami o dobru ludzkości i jej uciemiężeniu, o poświęceniu się dla dobra i o czynieniu złego użytku z talentów. Tego rodzaju idealne istoty i cele kruszą się jako puste słowa, które podnoszą serca, ale pozostawiają rozum pustym, które są budujące, ale nic nie budują. Są to deklamacje, których jedyną treścią jest to, że jednostka twierdząca, iż działa w imię tych szlachetnych celów i mająca na ustach takie wzniosłe frazesy — uchodzi we własnych oczach za istotę doskonałą: puszy się, napełnia głowę sobie i innym, ale nadętością pustą.

Cnota starożytnych miała swoje określone i ustalone znaczenie, ponieważ swą pełną treści podstawę miała w substancji narodu, a celem jej było pewne dobro rzeczywiste i już istniejące. Toteż nie buntowała się ona przeciwko rzeczywistości jako powszechnej opaczności (alłgemeine Yerkertkeit), ani przeciwko pewnemu biegowi spraw świata. Natomiast ta cnota, która jest teraz przedmiotem naszych rozważań, oderwała się od substancji, jest cnotą pozbawioną istoty, cnotą tylko wyobrażeń i słów wyzutych z wszelkiej treści. Pustość tej walczącej z biegiem spraw świata gadaniny wyszlaby od razu na jaw, gdyby się musiało powiedzieć, co te frazesy oznaczają — dlatego też zakłada się je jako znane. Gdybyśmy jednak zażądali, by nam podano treść tego znanego, żądanie to zostałoby spełnione albo przez nowy przypływ fali frazesów, albo przez odwołanie się do serca, które w naszym wnętrzu mówi nam, co te frazesy znaczą. Innymi słowy usłyszelibyśmy w gruncie rzeczy