img161

1

\ MOTYWACJA

Poznanie a emocje

Czy emocje powstają wyłącznie w efekcie uprzedniego zajścia znaczących procesów poznawczych (rozpoznawanie, kategoryzacja, myślenie), czy też sądy emocjonalne są wobec sądów poznawczych pierwotne?

Odpowiedź na ło pytanie wymaga ustosunkowania się do dwóch kwestii

♦    Czy ludzkie poznanie opiera się na jednym mechanizmie poznawczym obejmującym zarówno procesy przetwarzania informacji jak i procesy emocjonalne, czy też jest ono wynikiem działania dwóch niezależnych układów -przetwarzania informacji i emocji?

•    Czy emocje są postrzegane (odbierane) w sposób bezpośredni czy też pośredni.

Na tej podstawie można wyróżnić dwa nurty (stanowiska) zawierające różne teorie:

- Konstruktywizm emocjonalno - poznawczy, który zakłada, że powstanie emocji jest zapoczątkowane przez akt percepcji (pierwszeństwo poznania w stosunku do emocji), a pośredmczone przez złożone procesy przetwarzania informacji oraz zakłada istnienie jednego systemu umysłowego umożliwiającego zarćwno poznanie jak i procesy emocjonalne.

- Realizm emocjonalno - poznawczy, który zakłada bezpośredniość procesów emocjonalnych, czyli ich pierwotność w stosunku do poznania oraz niezależność jarocesćw poznawczych i emocjonalnych, { czyli dwa systemy).

W ramach tych nurtów można wyróżnić stanowiska pośrednie, które prezentują umiarkowane poglądy-umiarkowany realizm i konstruktywizm emocjonalno - poznawczy.

KONSTRUKTYWIZM EMOCJONALNO -POZNAWCZY zakłada:

•    Emocje są konstrukcjami, a nie tworami danymi biologicznie

•    Są improwizacjami opierającymi się na interpretacji sytuacji przez dana osobę

•    Bez zaangażowania procesów poznawczych nie powstanie żadna reakcja emocjonalna

Plutchika Psychoewolucyjna teoria emocji

• Opierając się na 10 założeniach Plutchik proponuje sekwencję wydarzeń prowadzących do powstania emocji:

Zdarzenie bodźcowe = Poznanie = Uczucie =Zachowanie się = Efekt

Strata rodziców = Izolacja = smutek ~ Płacz, aby uzyskać pomoc = obecność drugiej osoby

Procesy poznawcze pojawiły się wraz z ewolucją mózgu i wobec emocji pełnią rolę służebną.

•    Przez poznanie rozumie procesy orientacyjne, zauważenie bodźca, porównanie go ze śladami pamięciowymi oraz ocenę, interpretacje tego bodźca.

•    Emocje - odnosi do złożonego łańcucha reakcji, które mają dla jednostki wartość adaptacyjną w stosunku do różnego rodzaju kryzysów życiowych i problemów związanych z przetwarzaniem.