Gennep Obrz�dy przej�cia3

języków obrzędowych -- zaliczać go do osobnej kategorii, u ludów, dis t&ya stosunek płciowy nie oznacza nieczystości lub niebezpieczeństwa magezno^ gijnego. takiego tabu po prostu nie ma. Natomiast tam. gdzie panuje przekop nie przeciwne, oczywiste jest, że jednostka pragnąca dostać śę do rzeczywisto, ści sacrum, musi osiągnąć stan .czystości" I go utrzymać. Mamy tu jednak <jo czynienia z klasycznym przykładem .oscylacji sacrum\ o którym była mov* w rozdziale 1 Albowiem stosunek seksualny, choć „nieczysty", jest jednocześnie niezwykle .potężny", a przez to bardzo użyteczny i skuteczny jako obrzęd, Oay. wisie jest ta ze odbycie stosunku z prostytutką poświęconą jakiemuś bós»j jest jedynie Środkiem {porównywalnym do komunii) prowadzącym do połączą ma sęz bogiem lub nawet utożsamienia się z nim*. Należy przy tym pamiętam o fizycznym aspekcie tego aktu. czyli o penetracji, Inne obrzędy, chociażby te po. Święcone bogini MyWde*. zgodnie z którymi każda dziewczyna miała obowiązek oddać się obcemu przybyszowi w zamian za otrzymaną od niego monetę, wymagają już nieco bardziej dokładnego wyjaśnienia. Najlepszą ich interpretację poda) Edward Ałexander Westermarck Według niego to świętość obcego była sta mogącą zapewnić dziewczynie płodność’⁰. Dziewczyna zaś nie była wcale prostytutką świątynną ^sensu sWcło, choć sam akt dokonywa) się na terenie» cnim lnie jest wykluczone, że jego celem było również zintegrowanie obcego z bóstwem lub z miejscem, do którego przybył. Natomiast stosunek płciowy je ko końcowy akt ceremonii Inicjacji jest wedle mojej opinii oczywistym ryteter włączenia. Właśnie tak jest traktowany w Australii. gdy w grę wchodzi wtąotńe posłańca do plemienia, do którego został wydelegowany". W innych przypal kach stosunek może być także obrzędem mającym zapewnić właściwy przeteg całej ceremonii'², a w leszcze innych - aktem fratemizacji (użyczanie I wymiana żon. sióstr itp.j.

Jeśli mówimy o .swobodzie seksualnej" będącej następstwem obrzędói imqaqi, podczas których (podobnie jak w ceremoniach niektórych sekt rosyjskich) kobiety i mężczyźni podejmują bez żadnych ograniczeń zupełnie przypadkowe stosunki płciowe, to moim zdaniem jest ona także wyrazem Integracji arie

'Nb widzę sensu roztrząsania teorii wcześniejszych niż teorie Alfreda EM Crawtoya czy Jamesa Oeorge'a Frezera Trudno byłoby znaleźć akt rytualny lepie) tający integracie. która tu przybiera postać wręcz intymną. Dta przykładu bMda«p> fórmanu a stosunkiem płciowym wydaja się aktem dosyć Złożonym.

“Zoti Edward A lexanfle< Westermarck, The Ongtn and DowJopmert et lila Módl Idofii. 12. London 1908, % 445-446. zoh. także Clark Wissler. Davi<l Ctowt&s Duvill W thototy ol the Black-too! tod«an$, New York 1908 ^,ł Zob. s. 57-58 mniejszej książki

" Zob Amoki van Gennep Mythes et Jógendes tfAustrahe. Paw 1906, s LA WU • Mybta urbcka bogjnl «W6) płodności oczom w Baotonfi, prm Gm* utożsamiana z Afrodytą

■cMm .pierwotnego promiskuityzmu* Jest to odpowiednik wspólnych tmmwi. wMóiych biorą udział wszyscy członkowie danej społeczności. Czy z uniwersalnego charakteru takich uczt można wyciągnąć wniosek o pierwotnym komun, tycznym charakterze własności pożywienia? Oczywiście, że nie Mamy tu jedyne do czynienia zo szczególnym momentem, gdy własność prywatna zostaje na dwitłę odsunięta na ptan dalszy, a dana społeczność urządza aofate radosny pfc-riK, podczas którego wszyscy spożywają to. co każdy ze sobą przyniósł. Tak sa-rc jest w przypadku stosunków seksualnych - w obrębie specyficznej społeczności (grupy totemicznej, sekty heretyckiej itp.) wszyscy członków© współżyją M wszystkimi, by związek między nimi stał się jak najgłębszy i jak najpełniejszy Jeśli zaś chodzi o okaleczanie organów płciowych (w tym obrzędy polegające na przedmałżeńskim przebijaniu błony dziewiczej w trakcie stosunku płciowego), to -jak wielokrotnie podkreślałem - nie ma ono żadnego znaczenia seksualnego.

Wszystko, co do tej pory zostało powiedziane na temat praktyk heterosak-walnych, odnosi się także do stosunków homoseksualnych. Ponieważ jednak dyskusje na ten temat byty mniej klarowne, a dokumentacja znacznie skromniejsza, wypada więc poświęcić mu kilka słów. W trakcie inicjacji chłopców z półwyspu Gazeile (tajne stowarzyszenie Inglnjiet, o którym była mowa nas. 99) Je-den ze starszych, wysmarowany od stóp do głów wapnem staje nago przed chłopcami. W ręku trzyma jeden koniec maty. a drugi podaje któremuś z nowicjuszy. Teraz każdy z nich ciągnie matę w swoją stronę i wałczą tak az do chwili, gdy starszy mężczyzna upadnie na chłopaka I odbędzie z nim stosunek. Wszyscy nowicjusze poddają się po kolei temu aktowi. Dla Mełanezyjczyków pederastia jest czymś zabawnym'³. Wiadomo także, że była normą w społeczeństwach starożytnych efebów. Dziś natomiast jest traktowana jako pakt przyjaźni wśród Albahczyków. Tam. gdzie istnieją „domy wspólnotowe", w których ^c*ik>pcy żyją odseparowani od dziewcząt akt homoseksualny jest obrzędem tratemizacji'⁴. Nie ma potrzeby dopatrywać się tu (jak to uczynił Adolphe Joseph Remach) .męskiej sity przekazywanej młodemu chłopcu przez potężnego wojownika kształcącego chtopaka w sprawach wojskowych i obywatelskich"'¹ W kulturze żydowskie] odpowiednikiem prostytutek świątynnych byli kedeszim - mężczyźni poświęceni bóstwu, którzy poddawali się pasywnej pederastk

<» zob. Richard Heinrich Robert Parkinson. Drottsrp Jahm to dar Sddsee. Stuttgart 1907, 3 611. Na Nowej Gwinei podczas obrzędów Inicjacji praktykuje się tata# sodomię (zob. James Cholmere, Nottos on the SugMw, Snfrsft Now-Gulrmm. „Journal of tho Royal AntfvopotoQtcal tnatttuta" 1908; t. 33. *- 10©)

'* Zob. Havotock EHt*. Śtudes ots psycnofogte rnuumUm. t SL Parts 190©: Edward Ale-K^doł Waalatmafnk. Onpkr andQ»*wkipmanrorgia STorWIdaas.t. 2. s- SBS sae oraz wy-dawany paczFłloditchaS^ocnonaKmussarocn^t „Anthropophytsła'* 1904-1900.11-S. .« zoP. Adotpho Josoph ntoactv Ła lusads Jmcobmtoo Jahve atdeMoSso. _Revus ni irtaa emnQgraph*quea at •ociotooajuaa* 1908. a 356. przypis S.