str 4

2.1. Droga do gospodarki rynkowej

Leszek Balcerowicz (po lewej) we wrześniu 1989 roku objął stanowisko wicepremiera i ministra finansów w pierwszym niekomunistycznym rządzie. Opracował plan szybkiej stabilizacji i transformacji polskiej gospodarki pogrążonej w kryzysie oraz rozpoczął jego realizację. W bardzo krótkim czasie doprowadził między innymi do zahamowania hiperinflacji, wzrostu eksportu, zrównoważenia rynku, wymienialności złotówki, poprawy sytuacji budżetowej. W grudniu 2000 roku objął stanowisko Prezesa Narodowego Banku Polskiego.

garszającej się sytuacji gospodarczej. W roku 1987 umożliwiono zakładanie prywatnych spółek z majątku przedsiębiorstw państwowych. Przełomową rolę w tworzeniu w Polsce warunków dla rozwoju prywatyzacji odegrała uchwalona pod koniec 1988 roku ustawa o działalności gospodarczej. Wprowadzała ona zasadę wolności gospodarczej, równości podmiotów gospodarczych oraz zasadę, że wszelka działalność gospodarcza powinna być oparta na obowiązujących przepisach prawa. Dzięki tej ustawie nastąpił gwałtowny wzrost sektora prywatnego.

W roku 1989 pierwsze wolne wybory dały początek polskiej demokracji. Jednak gospodarka nadal przeżywała kryzys: w sklepach brakowało towarów, nastąpił gwałtowny wzrost cen. Nowy rząd Tadeusza Mazowieckiego stanął przed zadaniem uruchomienia w Polsce mechanizmu gospodarki rynkowej. W październiku 1989 roku wicepremier i minister finansów, Leszek Balcerowicz, przedstawił plan naprawy polskiej gospodarki. Trafił on pod obrady Sejmu, który' pod koniec 1989 roku uchwalił pakiet ustaw dotyczących między innymi prawa celnego, bankowego, dewizowego, zatrudnienia, udzielania kredytów' i zasad opodatkowania. Rozpoczęła się reforma gospodarki. Na początku 1990 roku Polska znalazła się w nowej rzeczywistości gospodarczej (por. plan Balcerowicza).

Transformacja polskiej gospodarki po 1089 roku

Plan Balcerowicza zakładał reformę finansów państwa, wprowadzenie mechanizmów rynkowych i zmianę struktury własnościowej gospodarki. Uwolniono ceny spod kontroli państwa, co spowodowało ich gwałtowmy wzrost. Ograniczono wzrost płac pracowników przedsiębiorstw. Zwiększono stopy procentowe w bankach i ograniczono udzielanie kredytów. Wprowadzono wewnętrzną wymienialność złotówki, co oznaczało, że w kraju można było ją legalnie wymieniać na waluty obce w bankach i kantorach. W sierpniu 1990 roku weszła w życie ustawa o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Umożliwiła ona dwie drogi prywatyzacji - bezpośrednią i pośrednią.

t--s

PRYWATYZACJA

pośrednia (kapitałowa)

przekształcenie przedsiębiorstw w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa sprzedaż akcji lub udziałów spółki podwyższenie kapitału spółki i objęcie nowych akcji przez prywatnego inwestora

bezpośrednia (przez likwidację)

sprzedaż majątku przedsiębiorstwa wniesienie majątku do spółki oddanie majątku do odpłatnego korzystania (spółka pracownicza)

9^rogi prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

25