Wyk�1 str7

7

państwo jest słabe (soft State), skorumpowane i zbiurokratyzowane, a jedną z przyczyn powszechnej korupcji jest oddziaływanie przedsiębiorstw zagranicznych na rządy tych państw. Uważał, że przeciwdziałać temu może wprowadzenie w tych krajach norm moralnych panujących w krajach wysoko rozwiniętych.

W toku badania ewolucji poglądów Gunnara Myrdala można zauważyć, że złagodził on swoje stanowisko w sprawie nacjonalizacji, wypowiadając się za ograniczoną nacjonalizacją przy czym rozwój sektora publicznego wiązał przede wszystkim z inwestycjami państwowymi, a nie z przejmowaniem przez państwo własności prywatnej. W kwestii polityki uprzemysłowienia krajów słabo rozwiniętych można dostrzec przede wszystkim głębokie rozczarowanie Myrdala jej niezadowalającymi rezultatami. Podkreślał on występowanie wielu ujemnych cech industrializacji, która nader często powoduje tzw. .urbanizację bez industrializacji’, która polega na znacznie szybszym przyroście ludności miejskiej w stosunku do przyrostu zatrudnienia przemysłowego, co pociąga za sobą silny wzrost bezrobocia i prowadzi do nadmiernych przerostów rozwoju usług

Wyraźnym mankamentem w pracach Myrdala było pominięcie światowej sytuacji politycznej w postaci istnienia dwóch systemów polityczno-gospodarczych: kapitalizmu i komunizmu oraz toczącej się między nimi - z mniejszym lub większym nasileniem - zimnej wojny. Polityka Związku Sowieckiego, która w znacznej mierze dążyła do zdobycia wpływów w Trzecim Świecie i opanowania wielu krajów słabo rozwiniętych, powodowała nie tylko wyścig zbrojeń ograniczający możliwości pomocy dla krajów słabo rozwiniętych, ale powodowała liczne konflikty zbrojne, rewolucje o .socjalistycznej orientacji" w tych krajach i doprowadziła do wciągnięcia wielu z nich w spiralę światowego wyścigu zbrojeń

* * *

Teorię .kumulatywnych procesów okrężnych* można sprowadzić do trzech podstawowych założeń.

1.    Handel zagraniczny w krajach słabo rozwiniętych jest niezdolny do zapewnienia warunków wzrostu i nie można za jego pomocą przezwyciężyć regresywnych skutków działania kumulatywnych procesów okrężnych.

2.    Wzrost gospodarczy, odwracający bieg tych procesów w kierunku progresywnym, może nastąpić w wyniku realizacji inwestycji przemysłowych Skala tych inwestycji musi być dostatecznie wielka, aby umożliwić znaczny wzrost realnego dochodu. Jednocześnie struktura inwestycji powinna być zróżnicowana, aby kreować dostatecznie wysoki popyt i spowodować rozszerzenie rynku wewnętrznego.

3.    Uprzemysłowienie może dokonać się jedynie pod wpływem i kierownictwem państwa, które powinno być inicjatorem i organizatorem działalności gospodarczej, realizując bezpośrednio politykę inwestycyjną i wprowadzając protekcyjna ochronę nowo powstającego przemysłu. W tej mierze państwo musi zastąpić twórczą działalność warstwy dynamicznych przedsiębiorców, pobudzającą rozwój gospodarki w krajach rozwiniętych w okresie ich startu gospodarczego.