Zagadnienia do s4 1

I. Budowa i nazewmictw'0 związków kompleksowych.

Związki kompleksowe odróżniają się od pozostałych związków chemicznych tym, iż w ich skład wchodzą jony kompleksowe, które zachowują się w reakcjach chemicznych jako pewna całość o określonych właściwościach chemicznych. Związki kompleksowe dzielimy na: kompleksy proste i chelaty.

Kompleksy proste powstają w wyniku reakcji jonu (atomu) centralnego z ligandami jednofunkcyjnymi (jednokoordynacyjnymi).

Cu(OH)₂ 'l + 4 NH₃-H₂0 -A [Cu(NH₃)₄](OH)₂ + 4 H₂0

związek kompleksowy

[Cu(NH₃)₄](OH)₂ O [Cu(NH₃>4]²⁺ + 2 OH” jon kompleksowy

Jonem (atomem) centralnym najczęściej jest kation metalu przejściowego, który dysponuje wolnymi orbitalami d w powłoce drugiej od zewnątrz, np.: Cu²⁺, Fe²⁺, Fe³⁺, Co²⁺, Ni²⁺, Mn²⁺, Zn²⁺, Ag⁺.

Ligandy jednofunkcyjne zawderają tylko jeden atom tzw. ligandow'y (z w'olną parą elektronow-ą) - bezpośrednio zwdązany z kationem metalu - jony lub cząsteczki zwdązków' nieorganicznych, np.: NH₃, H₂0, CN”, SCN”, itp.

Liczba koordynacyjna (LK) jonu centralnego - liczba jonów' (cząsteczek) przyłączonych do jonu (atomu) centralnego, jon kompleksowy jon prosty r-

Zwykle, jeśli:

>    jon centralny(l), to LK=2 [Ag(CN)₂]-

>    jon centralny(ll). to LK=4 [Cu(NH₃)₄p^t

>    joncentralny(lll),to LK=6 [AI(H₂0)₅]^3ł

[Cu(NH₃)₄]CI₂

X 1 X

jon centralny ligandy liczba koordynacyjna = 4 chlorek tetraąm inami edz i(11)

Nazewnictwo ligandów prostych wg IUPAC (Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowane j - ang. International Union of Pure and Applied Chemistry).

Nazwy ligandów' o ładunku ujemnym kończą się na -o.

Br”	- bromo	C03^2”	- węglano
cr	- chloro	no2-	- nitro
F”	- fluoro	no3-	- azotano
I”	-jodo	S04^2”	- siarczano
O^2”	- okso	s2o3^2-	- tiosiarczano
S^2”	- tio	SCN”	- tiocyjaniano
CN” OH”	-    cyjano -    hydrokso	c2o4^2”	- szczawiane

Nazwy ligandów' obojętnych nie mają końcówek.

cząsteczka:    NH₃ - amina    grupa:    CO - karbonyl

H₂0 - akwa    NO - nitrozyl

t/s