Zdjęcie 0261

14

3,1.4* Surówki odlewana

W wielu współczesnych maszynach części odlewane stanowią 35 - 70%

Ich ciężaru. Obecnie stosowane są róine sposoby odlewania w zależności od przeznaczenia o gęści, kształtów 1 wymiarów.

a)    Duże części odlewa się w formy gruntowe lub piaskowe wykonywane ręcznie według modeli drewnianych. Bardziej odpowiedzialne części o średniej wielkości wykonuje się w formach piaskowych maszynowo według modeli metalowych. Ciężar takich odlewów może być o 8 — 12% mniej asy od odlewów wykonanych poprzednim sposobem.

b)    Surówki tulejek, taroz, ślimacznic 1 Innych części z żeliwa, a zwłaszcza brązu 1 stopów metali nieżelaznych, odlewa się w formach metalowych, tzw. kokllaoh. Dokładność tych odlewów jest wyższa od poprzednich (odohyłkl wymiarów wynoszą około 0,1 - , 0,5 mm), odznaczają się one gładką powierzchnią 1 podwyższonymi własnościami mechanicznymi.

c)    Małe, ważne części odlewa się ze stopów metali nieżelaznych w formy metalowe pod wysokim ciśnieniem. Odlewy takie charakteryzują się małą chropowatością powierzchni (R_a = 1,25 — 0,63 Mm), wysoką dokładnością (— 0,03 od) 1 małymi pochyleniami odlewniczymi, dzięki czerni ozęścl takich można nie obrabiać lub też obrabiać tylko powierzchnie bazowe, lub powierzchnie współpracujące z innymi częściami.

d)    Dokładne odlewanie metodą wytapianych modeli pozwala na otrzymywanie bardzo złożonych cienkościennych pdlewów ż dowolnych 8topów, w tym również trudno obrablalnych, posiadających otwory, żeberka, występy. Chropowatość powierzchni takloh odlewów wynosi 20 - 10^m, zaś dokładność jest 10 - 12 klasy ISO. Sposób ten jest drogi 1 należy go stosować wtedy, gdy chcemy uniknąć obróbki mechanicznej. W odlewach można wykonywać otwory o średnicy 2,5 mm 1 grubości ścianek od ,0,3 mm*

e)    Odlewanie w formy skorupowe, dzielone, jakościowo przewyższa odlewy piaskowe 1 w pewnych przypadkach jest baż*dziej ekonomiczne niż odlewanie pod ciśnieniem 1 metodą wytapianych modeli. Stosowane są również inne sposoby odlewania: odśrodkowe, próżniowe, metoda wypalanych modeli, których zastosowanie w przemyśle jest jeszcze dość małe.

3. 1•51 Surówki składano

Do otrzymania surówki o złożonych kształtach calowy Jest podział jaj na prostsza części, wykonania poszczególnych czątfci,a następnie łączenia Ich przez spawania, klejenia lub lana sposoby, Pozwala to na uproaaczanla •tachnologil wykonania, znale js zenie cl o żar a 1 Jcoar-tu surówki baz pogorszenia jej jakości. Pozwala to również aa wykonywania pracujących elementów danej cząócl z lepszego materiału, o specjalnych właanoóclach, np. odpornego na óeleranla.

3,1.6. Surówki z proszków spiekanych

Surówki takie otrzymuje alg nleszaolny proszków metali, w tym również nierozpuszczalnych w stanie, roztopionym (żelazo — ołów, brąz — grafit) , przez prasowanie w specjalnych formach pod ciśnieniem 100 - 6Ó0 MPa , spiekanie 1 kalibrowanie. Sposobem tym można otrzymywać o zęścl o specjalnych własnościach: żaroodporneI odporne na ścieranie, o małym współczynniku tarcia (panewki łożyskowe) 1 inne.

3^1.7. Surówki z tworzyw sztucznych

Części z tworzyw sztucznych stosowane są coraz szerzej « budowie maszyn. Koszt ich jest niższy w porównaniu i częściami z metali nieżelaznych. Stosowanie ioh pozwala na zmniejszenie ciężaru maszyny, polepszenie własności eksploatacyjnych, oszczędność metali nieżelaznych 1 stali nierdzewnych.

Ważnym zagadnieniem jest właściwy dobór tworzywa. W tym celu należy znać konkretne warunki pracy danej ozęścl oraz własności fizyk ome chan i. czne tworzywa.

Hajszersze zastosowanie znalazły tworzywa j poliamidowe 1 epidlany. Przy konstruowaniu części należy uwzględnić takie Ich własności, jak: mała przewodność cieplna, pęcznienie tworzyw pod wpływem wody, starzenie.

3.2. Naddatki na obrćbkę

naddatkiem na obrćbkę powierzchni nazywa się warstw9 materiału pozostawioną ęa.surówce w celu usunięcia jej narzędziem skrawającym W czasie obróbki mechanicznej, j Naddatki mogą być operacyjne 1 całkowite.

Naddatkiem operacyjnym nazywamy warstwą materiału usuwaną przy