0151

N. N.

III. 7.

1-51)

szka Starego i Henryka i 1U. 14. 17. 1S7), nie mówiąc już o córkach Uniosła wa. .leżeli żaden rocznik nie podał datv śmierci owego w r. 1107 czy 1108 urodzonego syna, to i ten fakt nie jest frez analogii; podobnież nie znajdujemy w żadnym roczniku polskim daty 'śmierci zmarłego za życia ojca syna Krzywoustego, Leszka (11J. 107). Jeżeli zresztą żadnej innej wzmianki nie znajdujemy w rocznikarstwie o owym z imienia nieznanym nam synie, to dlatego, że. jak niżej okażemy, zmarł on za życia ojca, może jako dziecko, a przeto nie miał sposobności zaznaczyć życia swego jakimś czynem, któryby w rocznikach zasługiwał na podniesienie. Tern się tłomaczy owo zupełne milczenie o nim-w historyografii naszej, z którego jednakowoż nic można wysnuwać jakichkolwiek zarzutów przeciw wnioskom wyprowadzonym z dalia. Jest jeszcze jedna trudność, wynikająca z samego i talia, a mianowicie ta, dlaczego kronikarz wspomina dopiero o urodzinach drugiego syna 1 {niesława . nic czyniąc żadnej wzmianki o urodzinach pierworodnego Włodzisława U: i czy raczej wzmianka ta, jak przepuszczano dotychczas, nie odnosi się do tegoż Włodzisława V Przypuszczeniu temu sprzeciwia sic ustalona poprzednio chronologia; z drugiej strony nie ma powodu do twierdzenia, jakoby (lali chciał rege.-lrnwać w swej kronice wszystkie faktu urodzin synów Krzywoustego; jeżeli zaś o niniejszym takcie wspomniał, to tylko, jak sam zresztą podnosi, dla zaznaczenia szczególnego zbiegu okoliczności, że urodziny nastąpiły w czasie w opraw v pomorskiej, i że w ten sposób sukces polityczny połączył się z radosnym wypadkiem w rodzinie.

Dala urodzin 1107 lub 1108 r. prowadzi do wniosku, że matką jego była pierwsza żona Krzywoustego. Zbysława III. W. Dowodzi tego także zwrot użyty przez Dalia: orlo ,<dn'lilio p r o <j c u i c dc rajali. Pochodzenie z królewskiego rodu. przypisane mu przez kronikarza, tła. się wytłumaczyć tylko przez odniesienie do matki, albowiem samego I{niesława nazywa Dali stale księciem    Z oba zaś żon Krzywoustego tylko

Zbysława w rozumieniu Dalia mogła uchodzić za potomka rodziny królewskiej, nie Salomea, o której wiadomo, że była córka hrabiego Dergu i hrabianki Móehentalu i która zresztą prawdopodobnie w chwili spisywania kloniki nie była .jeszcze żoną Bolesława (fU. 2.). Wielkich książąt kijowskich nazywa bowiem Dali prawie bez wyjątku nyc.i'), a o objęciu przez nich rządów wyraża się. że zasiadają in sodu rcyidi-). .Mógł tod\ Dali konsekwentnie wyrazić się o synie urodzonym ze Zbysia wy, córki w. ks.. kijowskiego, że hyl orhis propenie dc. rejc/ii. lałybyśmy inlerpretacyi lej nie przyjęli, nie pozostałoby nic innego, jak tylko przypuścił-, że I{niesław po śmierci Zbysławy a przed poślubieniem Salomei żonaty był r. 1107 lub 1108 z inna żoną, pochodzącą z królewskiego rodu. Na to nie ma jednak jakiejkolwiek wskazówki w źródłach, gdyż przekaz niektórych późniejszych kronikarzów, jakoby żoną Bolesława była córka króla niemieckiego Henryka IV, Adelajda. polega, jak okazaliśmy poprzednio i 111. 27 na nieporozumieniu i zgoła nie zasługuje na wiarę. Ważniejszy .jeszcze argument stanowi sama dala urodzin niniejszego syna, 1107 lub ltOS iv. w tym czasie (aż do r. 1 !0‘d cona.j-mniej) Zbysława poświadczoną jest niewątpliwie jako żyjąca (1IL 2.).

Wniosek, że syn niniejszy urodził się z Zbysławy, natrafia jednak skądinąd jeszcze na pewne trudności, albowiem wszystkie źródła polskie, n. p. Kocz. Kamień. O, Kron. Wielk.'> i inne wymieniają tylko Wło-dzistawa jako syna z Zbysławy, a flerbord -^v) wyraźnie zaznacza, że Zbysława umierając zostawiła jednego tylko syna (Jliifhenisra uxor Uolezhd mor/ior unnm Umtiun ci jd i mu reliujnciir). Mniemam jednakże, że i do tych wzmianek nie można przywiązywać jakiejkolwiek wagi. ()w syn bezimienny, o którym tu mówimy, zmarł bowiem za życia ojca i żadnej roli politycznej nie odegrał, a mianowicie leż nie brał udziału w walce o Iron krakowski, jaka po śmierci Krzywoustego wybuchła; historyografia polska i llerbord mogli bały snadno przejść nad nim do porządku dziennego, i liczyć się z tym tylko faktem, że w chwili śmierci Krzywoustego żył jeden tylko syn z Zbysławy. a inni z Salomei; wszak wyliczając synów z Salomei przeważna ilość źródeł polskich, jak Kadłubek¹¹), Kron. Wielk.⁷i, Kocz. Kamień, j), Hocz. Skrzys. now. '•') i in. znają tylko czterech w r. 1188 żyjących synów, nie wspominając o innych zmarłych uprzednio. Kazimierzu starszym i Leszku; wyjątkowo tylko o tvch dwu ostatnich przechowała się wiadomość w niektóry cli innych zabytkach. Do do Jlerborda, wia

li Mon. Pol. 1. 40->. 40(5. 419. 452: określenia <iux używa (iall dwukrotnie tylko, i b i d. 1. 409. 419 (w naghiwku): wspomniany i hiil. t. 45.9 ,iux Jereslais nie byt podówczas wielkim księciem kijowskim. — 21 Ibid. I. 419. — •'») Ibid. II. 77S. — 4- Ibid. 11. 508. — Ibid. II. 74. — «) Ibid. !I. 969. 9(54. — ") Ibid. 11. 508.— -^s) Ibid. II. 778. —*») 1 b i d. III. 08.