0254

V. 5 a. 6.

ZOFIA; KONSTANCYA.

239

sam zaś umarł już r. 1264. W (lwu innych miejscach mieni taż Kron. Kantzowa¹) Bolesława Pobożnego dziewierzem (schwager) Warcisława, i przez to popada sama z sobą w sprzeczność, w takim' razie bowiem żoną Warcisława była nie córka Przemyśla I, ale jego (i Bolesława) siostra, a więc córka Włodzisława Odonica. To ostatnie określenie ma za sobą przynajmniej tyle, źe wiek obojga małżonków przystawałby do siebie. Pospolicie leż przyjmuje się, że żoną Warcisława była Odonieówna ²). Atoli w źródłach nie ma jakiejkolwiek wiadomości, stwierdzającej bezpośrednio lub chociażby pośrednio małżeństwo Warcisława z księżniczką polską. Przytaczany na poparcie tej hypotezy ³) szczegół, zaczerpnięty z Kron. Wielk.⁴), o pomocy udzielonej Bolesławowi Pobożnemu przez Warcisława, w walce jego przeciw Kazimierzowi kujawskiemu r. 1258, nie wystarcza; pomoc ta niekoniecznie bowiem miała pobudkę w istniejącym związku rodzinnym. Mniemam też. że wiadomość Kan-tzowa polega właśnie na kombinacyi, wysnutej z powyższego faktu, przez co też upada jej doniosłość. Ze Kantzow nie mógł się opierać na jakiejś wiarogodnej informacyi, świadczy sprzeczność, w jaką sam popadł, mieniąc żonę Warcisława raz córką Przemyśla I, innym razem córką Odonica. Na szczególną uwagę zasługuje też okoliczność, że w pierwotnej redakcyi jego kroniki, spisanej w języku dolno-niemieckim ^{5 6}), nie ma wcale wzmianki o związku rodzinnym Warcisława z Piastami ^fj. Zbywa tedy na powodach do uznania powyższego przekazu za wiarogodny.

Błędną wiadomość Kantzowa zagmatwał jeszcze bardziej Hubner⁷), mieniąc Zofią córką Bolesława Kędzierzawego, i dając ją za żonę Warcisławowi III. I na to twierdzenie nie ma poparcia w źródłach, a nie da się ono żadną miarą utrzymać już chociażby ze względu na niemożliwą różnicę wieku, jaka pomiędzy obu małżonkami zachodzićby musiała.

6. Konstancy a.

Pod rokiem 1272 opowiada Rocz. Wielk. ^s) o wyprawie Przemyśla TI przeciw margrabiom brandenburskim, na terytoryum położone za Drezdenkiem, które ojciec jego Przemysł I oddał był Konradowi, synowi margrabiego .lana, jako posag za swoją córką (qiiam pater suus Premisl tradiclerat marchioni domino Conrada... pro dote filie me). Wiadomość o tem małżeństwie potwierdzają inne źródła, podając zarazem, iż owa córka Przemyśla I, która poślubiła Konrada, nazywała się Konstancyą. Z polskich źródeł znajduje się szczegół powyższy w Kron. Wielk. ^!l) i Reneal. S. Hedw.¹⁰); z niemieckich w Chroń, princ. Saxon. ^u) i Exc. Chroń, princ. Saxon.¹-), z brandenburskich w Fragiri. Kron. Brand.¹³) i w Suntheima Geneal.^u), z czeskich u Pułkawy ^lr>), który, jak wiadomo, korzystał z jakiejś zaginionej dziś kroniki brandenburskiej. W dokumentach brandenburskich Konstaneya wielokrotnie jest powoływana jako żona Konrada, czasem z wyraźną wzmianką, że pochodziła z Polski, jak n. p. w dokumencie z r. 1281 ^1,!): domina Constancia Polonicalis, albo w innym dokumencie z tegoż roku¹⁷): domina Constancia Brandeburgensis marchionissa, dicta de Polonia.

O dacio urodzin Konstancyi nie dochowała się wyraźna wiadomość. Ze względu, że wychodzi za mąż już r. 12(50, nie może data owa być późniejszą od roku 1246; gdy zaś małżeństwo rodziców jej przyszło do skutku dopiero r. 1244 (V. /.), przeto urodziny przypadać muszą na lata 1245 lub 1246 W- Powyższą datę odrzuca Cohn ^1:I), według którego Konstaneya urodzić się miała między 1248 —1255 r., prawdopodobnie roku 1252, czego dowodem ma być okoliczność, że jeszcze w r. 1290 lub 1291 urodziła syna Waldemara, nie można zaś przypuścić, iżby się stała matką później jak w około czterdziestym roku życia. Wniosek ten nie da się utrzymać z tego powodu, że Konstaneya zmarła już r. 1281, nie mogła zatem w dziesięć lat później

1

Pomerania 1. 252. 253. — 2) Klein pin, Pomm. Ukdbucli I. 276; K1 e m p i n - B u 1 o w, Stainrntafeln. tabl. 1; Ma

2

łecki, Studya herald. I. 249. — 3) Przez Kłem pin a, Pomm. Ukdbuch I. 276. — 4) Mon. Poi. II. 582. — 5) Pomerania, wyd.

3

Bohmer 1835. — 6) Na różnicę, zachodzącą pod tym względem między pierwszą a drugą redakcyą kroniki Kantzowa, zwrócił

4

mi uwagę prof. Wehrmann z Szczecina. — ") Geneal. Tabeli. I. nr. 94. — 8) Mon. Pol. III. 38. — 9) Ibid. U. 586. —

5

10) Ibid.’IV. 650. - U) Mon. Germ. SS. XXV. 479. — 12) Ibid. SS. XXV. 482. — 13) Riedel, Cod. dipl, Brand. D. I. 279. —

6

14) Ibid. D. 1. 258. — 15) Dobner. Mon. hist. Bohem. III. 219. — 16) Riedel. Cod. dipl. Brand. B. 1. L53. — l<) Ibid. A.

7

XIII. 222. — 18) Per łbach, Preuss.-Poln. Stud. I. 12 przyjmuje rok 1245. — 19) Stammtafeln, tabl. 73, tudzież uwagi do tejże tablicy.