0107

Badanie powierzchni ziemi.

Marcin Frobisher.

Według Collinsonsa „Frobishers three voyages“, Londj n, 1867-

Marcin Frobisher. Odbył od 1576 do 1578 roku trzy podróże, ale celom geograficznym korzystnie posłużyła pierwsza jedynie. Frobisher przedsięwziął ją na dwóch okrętach niemieckich o pojemności 35 i 30 ton w czerwcu 1576, opatrzony fantastyczną tylko mapą braci Zeno, obejmującą kraje rzeczywiście istniejące w zgodnem zestawieniu z dowolnie wymyślonemu O mapie tej, oraz o podróżach Mikołaja i Antoniego Zeno, które jej służyły za podstawę, napisano istną bibljotekę. Długo uchodziła jako autentyczna, ale teraz wiadomo, że jest zręcznem fałszerstwem z wyraźnym celem, by chwałę odkrycia Ameryki zapewnić obu We-necjanom Zeno, a nie Genueńczykowi Kolumbowi. W istocie odbyli obaj ci bracia w r.

1380 podróż, która wszakże nie wykroczyła poza wyspy Faróer, Islandję i Grenlandję.

Mikołaj zmarł jeszcze na północy, Antonio w⁷krotce po powrocie; a po ich śmierci sprawozdania z tej podróży przez 150 lat uwagi nie zwróciły na siebie. Dopiero w 1558 roku członek pewien rodziny Zeno zebrał uszkodzone już w części dokumenty, a dodawszy do tego liczne, wtedy nowo poznane szczegóły, zestawił ztąd osobliwą mapę, znaną odtąd pod nazwą karty braci Zeno.

Frobisher w północno-zachodniej swej podróży napotkał oczywiście niemałe trudności, gdy chciał kartę z jej olbrzymio po-większonemi Faroerami (Fryslandją) i z bajecznemi jej wyspami Ikarją i Estotilandją pogodzić z rzeczywistością dostrzeżoną. Pomimo toTprzepły-nął obok Grenlandji i zajętej lodem cieśniny Hudsońskiej i dotarł szczęśliwie do położonej na wybrzeżu południowem Ziemi Baffińskiej zatoki, która teraz jeszcze jest oznaczana jego nazwiskiem. Z ow⁷ą naiwnością i bezkry-tycznością, jaką się cechuje cały okres wielkich odkryć geograficznych, sądził, że już tu dosięgną! celu, co znaczy, że wykrył już drogę do wysp Moluckich i do Kathai; napełnił okręty sw⁷e czarnym, metalicznie połyskującym kamieniem, znajdującym się obficie przy wejściu do „cieśniny“/'który w^rydał mu się złotonośnym, i odpłynął do Europy.

Wszechświat i człowiek. — Tom IV. 15