9429
4701

F1ZYOL0G1A UKŁADU KRWIONOŚNEGO 131

czenie oczywiście mają i zmiany światła naczyń, zależne od nerwów naczyniowych. Gdy pod wpływem nerwów zwężających tętnica się zmniejszy, naokoło niej powstaje jakby próżnia, w każdym razie przestrzeń o ciśnieniu o wiele niższem, niż w otoczeniu dal-szem. Ta zmiana oczywiście odrazu się odbija na ciśnieniu cieczy w przestworach tkaninowych i musi pociągnąć za sobą jej ruch (n. p. w kanałach Haversa w kościach).

Ze stan naczyń wpływa bardzo wybitnie na ruch cieczy w przestworach tkaninowych, na jej wessanie na jednem miejscu i przenoszenie się na inne, możemy się przekonać z następującego prostego doświadczenia. Jeżeli żabie wprowadzimy do worka limfa-tycznego na grzbiecie pewną ilość 1% rozczynu soli i ostrożnie wstawimy kaniulkę do aorty w kierunku serca, z kaniulki wypływa z początku krew, a następnie bezbarwna ciecz, prawie czysty rozczyn soli. Wprowadzając do worka limfatycznego nową ilość soli, możemy taki wypływ podtrzymywać prawie bez zmiany przez sze-reg godzin. Rozczyn soli, wprowadzony pod skórę do worka limfatycznego, wchodzi do tkanek, dostaje się do naczyń włoskowa-tych i zapomocą żył do serca, w końcu wypływa z kaniulki.

Jeżeli u tej samej żaby zniszczymy rdzeń pacierzowy, to wypływ soli z kaniulki odrazu ustaje, jakkolwiek tkanki żyją i serce bije tak samo, jak przedtem. Niszcząc rdzeń pacierzowy, oczywiście zniszczyliśmy także mechanizm nerwowy naczyń, naczynia zostały porażone, wessanie ustaje. Taki sam wpływ ma także przecięcie nerwów. Jeżeli łapkę normalnej żaby zanurzymy do rozczynu strychniny, to zwierzę po pewnym czasie przedstawia objawy zatrucia strychniną, jeżeli to samo doświadczenie zrobimy po poprzedniem przecięciu nerwu siedzeniowego, zatrucie albo nie występuje wcale, albo następuje po czasie nieporównanie dłuższym.

Wszystkie przytoczone wyżej fakty świadczą, że mechanizm nerwowy naczyń, podobnie jak mechanizm nerwowy serca, ma ogromne znaczenie dla prawidłowej funkcyi ustroju i że wszelkie zaburzenie czynności tych mechanizmów musi pociągać za sobą także zaburzenie w czynności samych narządów. Stąd łatwo zrozumieć, jak wielką rolę mechanizm nerwowy naczyń odgrywa w patologii.

9*