94298401

268 N. CYBULSKI

tylko w wodzie, ale w kwasach i zasadach. Sekretyna obok wpływu na trzustkę działa także na komórki wątrobne i może powodować wydzielanie się żółci. Sekretyna nie posiada także wpływu rozszerzającego naczynia gruczołu. Ci sami autorowie, o których wspomnieliśmy wyżej, stwierdzili, że sekretyna nie ma odrębnych jakichś właściwości u rozmaitych zwierząt, lecz że przeciwnie, jest tą samą u wszystkich kręgowców. Jeżeli pod wpływem sekretyny obserwujemy rozszerzanie się naczyń, przyczyną tego muszą być inne sub-stancye, które wraz z sekretyną w jelitach powstają i ulegają wes-saniu. Inaczej na ten fakt zapatruje się Popielski, który twierdzi, że sekretyna działa nie tylko z dwunastnicy, ale także z rec-tmn i z ileunij że działa nie tylko na trzustkę, ale na wszystkie inne gruczoły, oraz że zawsze wywołuje obniżenie ciśnienia Dlatego też autor ten sądzi, że sekretyna nie jest niczem innem jak tylko wykrytą przez niego wazodylatyną. Z tern zapatrywaniem Popielskiego nie można się atoli zgodzić ze względu, że jeżeli otrzymamy wyciąg z błony śluzowej dwunastnicy po ugotowaniu jej nasamprzód we wrzącym alkoholu, wyciąg sekretyny na sile co do wywoływania wydzielania z trzustki nie traci, podczas gdy nie wywołuje najmniejszego obniżenia ciśnienia.

W końcu do trzeciej kategoryi wypada zaliczyć autorów, którzy zajmują pośrednie stanowisko (Fleig), twierdząc, że w warunkach prawidłowych oba czynniki mają miejsce, t. j., że podrażnienie błony śluzowej jelita kwasem z jednej strony wywołuje odruch przez centralne lub obwodowe ośrodki, z drugiej wydzielanie sekretyny, które działa bezpośrednio na gruczoł. Działanie to jednakże może być dwojakie albo bezpośrednie na komórki albo pośrednie na zakończenia nerwowe.

IV warunkach fizyologicznych wydzielanie soku trzustkowego u zwierząt mięsożernych pozostaje w związku z pobieraniem pokarmów. Zaraz po wprowadzeniu pokarmów do jamy ust, już podczas żucia, rozpoczyna się wydzielanie soku, wprawdzie bardzo słabe, z przetoki trzustkowej a więc znacznie wcześniej, niż mniej lub więcej przetrawiony pokarm może się dostać do dwunastnicy. Taki sam fakt obserwowano u człowieka bezpośrednio po przyjęciu pokarmów. Wydzielanie to stopniowo się zwiększa, dochodzi do mmcimum około 4 godziny od czasu pobrania pokarmów, poczem stopniowo się zmniejsza. U zwierząt trawożernych wydzielanie trwa stale z nieznacznemi wahaniami.