94296301

WYWIANA MATERYI I ENERGII L' ZWIERZĄT 447

doświadczeniu można odcz\tać jego objętość ogólną. Ponieważ byłoby^- uciążliwem oznaczać bezwodnik węglowy w całej ilości powietrza oddyclianego przez dłuższy okres czasu, pobiera się do tego oznaczenia parę razy w ciągu doświadczenia próbki gazu z komory. W tom celu odprowadza się za pomocą pompki pewną zmierzoną również za pomocą zegara część gazów z komory dc rur, zawierających roztwór znanego miana wodorotlenku barowego, w których dwutlenek węgla zostaje związany i ilość jego później oznaczona za pomocą miareczkowania n. roztworem kwasu szczawiowego. Urządzenie to pozwala na oznaczenie nietylko dwutlenku węgla, lecz także i wody, wydalanej w postaci pary. jeżeli zmierzona próbka gazu z komory zostaje za pomocą osobnego rurociągu odprowadzoną przez rurki, wypełnione pumeksem, napojonym stężonym kwasem siarkowym, i zważone, w których wodę można zatrzymać i zważyć.

Białko jednak, jak wspomniano już. po spaleniu w ustroju nie oddaje całej ilości zawartego w niem węgla w postaci dwutlenku węgla, lecz pewna choć nieznaczna część węgla białka zostaje wydaloną w postaci mucznika i innych, przeważnie zawierających azot związków organicznych w moczu. Ażeby więc poznać przemianę węgla białka w ustroju, potrzeba oznaczyć ilość węgla zawartego w moczu. Oznaczenie tego dokonywa się zapomocą znanej metody analizy pierwiastkowej w puzostałości suchej, uzyskanej po odparowaniu odmierzanej ilości moczu.

Można wszakże tę ilość węgla, rozumie się tylko w przybliżeniu. co przecież dla wielu celów wystarczy, obliezyć z ilości azotu, znalezionego w moczu, przez pomnożenie jej przez współczynnik 0 72. a to na podstawie spostrzeżenia, że stosunek ilości azotu dc. ilości węgla w moczu jest dosyć stały i że na 1 gram .V przypada średnio 0 72 g. (.

Poznanie ilości węgla, zawartego w moczu, pozwala nam obliczyć, ile z węgla, wydalonego w postaci dwutlenku, przypada na rozkład białka, a ile na rozkład bezazotowycb składników pokarmu, względnie tkanek, t. j. tłuszczu i węglowodanów.

Rozpatrzmy to na przykładzie.

Człowiek w głodzie wydalał na dobę w moczu 10 31 gr. azotu i 7 4 gr. węgla, a równocześnie przez płuca i skórę w postaci dwutlenku 1502 gr. węgla. Ponieważ 1 gr. azotu wydalonego pochodzi z rozkładu 625 gr. białka, przeto w ustroju usobnika tego uległo rozkładowi 10 31 X 6^-25 = 64 43 gr. białka. Ponieważ białko na