B574 852

238 FELIKS MALINOWSKI

odpornością przeobrażonej tkanki skutkiem kilkoletniego bytowania w niej zarazków. W kilka albo kilkanaście lat po zarażeniu mogą wystąpić objawy porażenia postępuj ^cego i wiądu rdzenia, t. j. zajęcia opon mózgowych i tylnych pęczków rdzenia. Te tak zwane schorzenia parasyfilityczne układu nerwowego są dość częste, np. według ERBA liczba syfilityków, dotkniętych wią-dem rdzenia, porażeniem postępującem (a także kiłą mózgu) wynosi 10—15%. Od czasu wynalezienia w tych sprawach krętka bladego przez NOGUCHIEGO, LEVADITIEGO, BAŃKOWSKIEGO i innych przyjmujemy je za schorzenia kiłowe, wywołane działalnością krętka bladego. Oddawna zauważono, że w przypadkach t. zw parasyhlisu objawy kliniczne skórne występują w bardzo łagodnej postaci i odwrotnie przypadki z ciężkiemi postaciami skómemi następnie nie podlegają schorzeniom układu nerwowego: np. FOURNIER na 265 przypadków ciężkiego syrilisu nie spotkał ani jednego chorego na porażenie postępujące, MATTAUSZEK zaś i PILCZ znaleźli 42,5% przypadków porażenia postępującego śród przypadków o lekkim przebiegu i 2,5% o ciężkim przebiegu kiły. Ten antagonizm pomiędzy objawami skórnemi i parasyfiiisem objaśniano sobie tern, że są dwojakiego rodzaju szczepy krętka bladego: mające powinowactwo do skóry krętki dermatotropne i mające powinowactwo do układu nerwowego, czyli t. zw. krętki neurotropne. MARIE > IEVADITI wyhodowali nawet jakoby ze krwi chorego na porażenie postępujące szczep krętka bladego, który znacznie się różnił od wyhodowanych z owrzodzenia pierwotnego. Okres wylęgania po zaszczepieniu ich królikom był dłuższy i objawy wysypkowe skórne więcej powierzchowne, również odporność została wywołana tylko względem tych samych szczepów, a nie szczepów, wyhodowanych z owrzodzeń pierwotnych. Zdaje się jednak, iż różnorodny przebieg kiły nie zależy zupełnie od różnej jakości krętków bladych. Badania doświadczalne nad nnemi chorobami zakaźnemi, a szczególniej nad gruźlicą i trądem pouczają nas, iż jeden i ten sam zarazek może wywoływać różne postaci kliniczne; schorzenia kiłowe, pochodzące z jednego i tego samego źródła, mają odmienny przebieg (KRÓW-CZYŃSKI). Cierpienia kiłowe u kolorowych dzikich plemion nie zdarzają się prawie wcale, gdy tymczasem biali, zarażeni od kolorowych, zapadają na nie często; również przemawiają przeciw lóżnorodności szczepów krętkowych często spotykane zmiany w’ układzie krwionośnym u chorych na wiąd rdzenia, gdyż w takim razie należałoby przypuścić współistnienie krętków neurotrop-nych z dermatotropnemi.

W rozwoju cierpień parasy^filitvcznych układu nerwowego ważną rolę etjologiczną odgrywa dziedziczność: np MOTT u chorych na młodzieńcze porażenie postępujące znalazł objawy kiły wrodzonej w 40% przypadków. Może jeszcze wieksze znaczenie posiada usposobienie konstytucjonalne, a mianowicie: typ emfizematyczny, inaczej apoplektyczny albo artrytyczny, ma skłoność do porażenia postępującego, a typ asteniczny, g-uźliczy do wiadu rdzenia. Alkoholizm, urazy układu nerwowego i nienormalny tryb życie, polegający na