Magazyn69201

88

weksli, frachtów i innych należności; wynajmowanie skrytek (safes); zakup i sprzedaż na własny rachunek papierów wartościowych państwowych, komunalnych, przez Państwo gwarantowanych, oraz papierów hipotecznych zabezpieczonych w pierwszej połowie wartości nieruchomości miejskich i ziemskich; współdziałanie przy emisji pożyczek państwowych i komunalnych; udzielanie pożyczek krótkoterminowych. W roku 1928 dochodzi do powyższych zadań jeszcze działalność w zakresie ubezpieczeń na życie.

Gromadzenie kapitałów przez tę instytucję postępuje trzema drogami: mianowicie w postaci wkładów oszczędnościowych, wkładów czekowych oraz tworzenia funduszów w ramach ubezpieczeń na życie. Działalność kredytowa tej instytucji nastawiona jest głównie w kierunku finansowania kredytów długoterminowych.

W ramach rozwoju P. K. O. dadzą się wyodrębnić wyraźnie trzy fazy. Pierwsza faza, to okres od początku istnienia tej instytucji, to jest od roku 1919 do roku 1924, to znaczy do unormowania stosunków walutowych w kraju. Drugi etap działalności przypada na lata 1924 do 1928, wreszcie trzecią fazę rozwoju stanowią lata od 1928 roku do chwili obecnej. W działalności kredytowej na plan pierwszy wysuwają się w pierwszym okresie kredyty udzielane bezpośrednio pożyczkobiorcom. Najbardziej charakterystyczną cechą drugiego okresu jest przedewszystkiem stabilizacja waluty, która gruntuje podstawy działalności instytucji. Okres trzeci — od 1928 r. cechuje ostateczna krystalizacja form organizacyjnych, daleko posunięte udoskonalenie techniki pracy i organizacji opartej na najbardziej nowoczesnych zasadach naukowej organizacji pracy, racjonalna propaganda docierająca do wszystkich warstw społecznych, znaczne rozszerzenie zakresu działalności instytucji na skutek zorganizowania nowych oddziałów i ekspozytur, a przedewszystkiem dzięki uruchomieniu w r. 1928 Działu Ubezpieczeń na Życie oraz objęciu akcją oszczędnościową emigracji polskiej za pośrednictwem Banku Polska Kasa Opieki. W zakresie akcji kredytowej okres ten charakteryzuje zdecydowane przesuwanie się punktu ciężkości z kredytów krótkoterminowych bezpośrednich na kredyty długoterminowe pośrednie.

KASY OSZCZĘDNOŚCI

Udzielanie bowiem kredytów bezpośrednich krótkoterminowych okazało się w praktyce niewłaściwe z uwagi na charakter instytucji, a również z uwagi na niebezpieczeństwo wprowadzenia niepożądanego momentu konkurencji w dziedzinie kredytu krótkoterminowego.

b) Cbrót oszczędnościowy. P. K. O. przyjmuje wkłady oszczędnościowe zwykłe i ze specjalnem przeznaczeniem. Najniższa suma wpłaty na książeczkę wynosi jeden złoty. Maksymalna kwota na książeczce oszczędnościowej zwykłej wynosi 10 000 złotych. Sumy wpłacane na książeczkę oszczędnościową tej instytucji wolne są od zajęcia (sekwestru) do wysokości 2 500 zł. Książeczka oszczędnościowa może być przyjmowana jako kaucja lub wadjum licytacyjne, służy również do lokowania funduszów małoletnich i pozostających pod kuratelą. Wysokość oprocentowania wkładów oszczędnościowych ustala Rada Zawiadowcza. Wpłaty i wypłaty na książeczce oszczędnościowej mogą być uskuteczniane w kasach centrali i oddziałów oraz we wszystkich urzędach i agencjach pocztowych.

Działalność oszczędnościową rozpoczęła P. K. O. w rok po jej założeniu, to jest w r. 1920. Gwałtowny spadek marki polskiej stanowił poważną przeszkodę w rozwoju wkładów oszczędnościowych.

Z dniem 1 maja 1924 r. wszystkie rachunki oszczędnościowe, opiewające na marki polskie, w liczbie 50 066 zostały zamknięte. W końcu czerwca 1924 r. liczba kont oszczędnościowych w złotych wynosi 33018, a suma wkładów — 2441 tys. zł.

Od tej chwili datuje się stopniowy rozwój wkładów oszczędnościowych. W końcu 1924 r. instytucja posiada 57 793 książeczek oszczędnościowych, na łączną sumę 7 555 tys. zł. Załamanie się złotego w lipcu 1925 r. wywołało częściowy odpływ wkładów, trwający do końca roku. Już jednak w styczniu roku następnego daje się zaobserwować wyraźna poprawa, przejawiająca się w przypływie wkładów. Faktyczna stabilizacja złotego, dokonana w sierpniu 1926 r., stwarza podstawowy warunek rozwoju oszczędności.

Początkowo obrót oszczędnościowy ograniczał się do przyjmowania tylko jednego rodzaju wkładów, mianowicie tak zwanych wkładów zwykłych. W dążeniu do wszechstronnego ułatwienia oszczędzania,