maistre o papiezu011001

110

*

wadza. Widzimy również że i wyroki sądownictwa stronnicze są nieskończenie rzadszemi, od orzeczeń ugruntowanych na prawie. Gdyby się rzecz miała inaczej, to wymiar sprawiedliwości byłby równie niemożliwym, jak władza.

- Najrozwiązlejszy Monarcha, nie zabrania ścigać w sądach publicznego zgorszenia, a gdy sam stoi po nad wszelkiemi sadami, przeto chociażby on w domowein życiu mniej budujące dawał przykłady, to przecież prawa powsz^hne nieinnićj bywają zawsze wykonywane.

Skoro człowiek z praw konieczności żyć w społeczeństwie i rządzonym być musi, w niem przeto wola jego wcale nie wpływa na u-slanowienie rządu. Jeżeli bowiem ludom nie służy prawo wyboru, co do przyjęcia lub odrzucenia dwóch konieczności to jest życia towarzyskiego i władzy, ale ta ostatnia wypływa z samćj natury zasad dla człowieka przepisanych, a zatem władający narodami, nie istnieją s laski lub woli ludu, ale w moc przeważnych zasad urządzających społeczeństwo.

Pytano często czy król był postanowiony dla narodu, czy naród dla króla. Pytanie to nie nastręcza pola do szerokich uwag, bo obydwa te przypuszczenia są fałszywe oddzielnie, a prawdziwe w połączeniu. Naród dla króla, król dla narodu; a obie strony postanowione dlatego, ażeby istniała władza i przez nią społeczność.    r ' ,

W zegarku wielka sprężyna nie zrobioną jest dla wahadła, ani też wahadło dla sprężyny: ale każde w szczególności jedno dla drugiego, a oboje razem dla oznaczenia godziny.

Nie masz władzy bez narodu, nie rńasz narodu bez władcy. Naród więcćj winien władzy, jak władza narodowi; bo naród zawdzięcza mu byt towarzyski i wszystko dobre które zeń wypływa, kiedy tymczasem monarcha przy władzy ma w korzyści tylko czcze blaski, które nie wpływają na jego osobiste szczęście a nawet czasem stają mu się ciężarem.

rib \

11.

oh _< Aoąa (h

kv    -c-t.    ' lAamiii ttMuny* >j • Vt-iJ u olś •

O NIEDOGODNOŚCIACH Z WŁADZY PŁYNĄCYCH.

jrjsfoij'    S ¹ ŁlWnc .    JIM i.r

Jakkolwiek władza nie ma w^Tyźszego i ogólniejszego pragnienia nad ścisłe wymierzanie sprawiedliwości, i jakkolwiek wyjątki od tćj powszechnćj zasady są nieskończenie mnićj liczne, od nie-