page0087

R. LYIII. O sposobie w jaki aniołowie poznają 79

w sposób pojedynczy, ruchome w sposób nieruchomy, a rnater-jalne w sposób niematerjalny.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Złożenia nie powoduje jakakolwiek wielość rzeczy zrozumianych, lecz wielość tych rzeczy zrozumianych, z których jedną przypisuje się drugiej, lub od niej usuwa. Anioł zaś poznając treść jakiejś rzeczy, poznaje zarazem co jej można przypisać lub od niej usunąć. Stąd poznając czem coś jest poznaje jedynym swoim pojedynczym umysłem, co my możemy poznawać, składając i rozdzielając.

Odpowiedź na drugi zarzut. Różne treści rzeczy mniej się różnią co do pojęcia istnienia, niż twierdzenie i przeczenie. Jednak odnośnie do pojęcia poznawania bardziej się schodzą twierdzenie i przeczenie, gdyż natychmiast przez to, że się poznaje prawdę twierdzenia, poznaje się fałsz przeciwnego przeczenia.

Odpowiedź na trzeci zarzut. To, że aniołowie wypowiadają zdania twierdzące i przeczące, okazuje, że aniołowie poznają składanie i rozdzielanie, a nie, że poznają składając i rozdzielając, lecz wprost poznając czem ccś Jest.

§ 5. CZY MOŻE BYĆ FAŁSZ W UMYŚLE ANIOŁA.

Do piątego paragrafu tak przystępujemy:

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że może być fałsz w umyśle anioła. Przewrotność bowiem należy do fałszu. Lecz w szatanach jest przewrotna wyobraźnia, jak mówi Dionizy w IV cap. de Div. Nom. Zatem wydaje się, że w umyśle aniołów może być fałsz.

Zarzut drugi. Oprócz tego niewiadomość jest przyczyną fałszywego oceniania. Lecz w aniołach może być niewiadomość, jak mówi Dionizy w VI cap. Eccl. Hier. Zatem wydaje się, że w umyśle aniołów jnoźe być fałsz.

Zarzut trzeci. Oprócz tego, wszystko co odpada od praw mądrości i ma rozum zepsuty, ma w swym umyśle fałsz, lub błąd. Lecz to Dionizy mówi o szatanach, VII cap. de Div. Nom. Zatem wydaje się, że w umyśle aniołów może być fałsz.

Lecz przeciwnie, mówi Filozof III de Anima, że pojęcie zawsze jest prawdziwe. Augustyn także mówi w księdze Octo-

http://rcin.org.pl