page0089

85

stnione poza Bogiem inaczej, tylko w ten sposób, że cząstki materyi będą ujęte we formę, któraby była odbiciem, odźwier-ciedleniem swej idei wzorowej w Bogu, więc Bóg, który obmyślił ide wzorowe rzeczy, chcąc te idee urzeczywistnić poza Sobą, musiał dać istnienie materyi, bez której idee rzeczy nie dałyby się poza Bogiem urzeczywistnić.

Skąd jednak Bóg wziął plany owych wzorków idealnych dla jestestw, które miały uzyskać swe istnienie fizyczne? Odpowiadają na to św. Anzelm Kantuaryjski¹), św. Tomasz z Akwinu ²j oraz Duns Skot³), że Bóg, jako Tipwzccpyoę ov, jako pełnia bytu, jako jestestwo nieskończenie doskonałe i Sobie wystarczające, nie mógł i nie potrzebował pytać się kogokolwiek

0    radę lub od czegokolwiek być zależnym w tym względzie. Poznając mianowicie Samego siebie jako źródło wszelkiego bytu, widział zarazem i te sposoby nieskończone co do ilości, na jakie dałby się odzwierciedlać sposobem niedokładnym Jego byt Boży. Zatem przebogata natura Bóstwa i przepełna doskonałości, to źródło ostateczne, w którem szukać należy racyi istnienia tej mnogości jestestw, które w świecie spotykamy; rozum Boży ujmował w idee owe możliwe sposoby odźwier-ciedlenia natury Bożej na zewnątrz, a wszechmocna wola Jego

1    dobroć nieprzebrana obdarowywała treść owych idei istnieniem, czyli stwarzała rzeczy podług owych wzorków Bożych.

§ 10. Zarzuty przeciw nauce kreacyanizmu.

Wielka ilość zarzutów, skierowanych przeciw nauce kreacyanizmu, jest wskazówką, że nauka ta nie bardzo przypada do gustu różnym obozom filozoficznym. Niektóre z tych zarzutów bywały setki razy powtarzane i odpierane, niektóre znów należą wyłącznie do dziedziny nauk teologicznych, zaś przeważna ich ilość pochodzi z prostej niechęci dla idei teistycznych. Przebiegniemy przynajmniej ważniejsze, a przedstawiające jakiś interes filozoficzny.

Najczęściej spotkać się można z tym zarzutem, że stwarzanie z nicości jest pojęciem sprzecznem, bo nicość pojmuje

*) Por. jego Monologium. c. XI. col. 160.

*) 8. theol. I. qu. XV, art, I ad Il-um; S. c. g. lib. I. c. 51 n. 2, c. 52. *) In lib. IV. Senten. 1. I. dist. XXXV. qu. I.; dist. III qu. IV.

http://rcin.org.pl