page0105

— 91

spostrzedz nie potrafi. Tęga zdolność spostrzegawcza jest szczególnie dla nauczyciela potrzebną, tak dla utrzymania dyscypliny jak dla indywidualnego postępowania z dziećmi.

c) Kształcenie władzy poglądu.

Spostrzeżenie staje się poglądem, gdy połączy się z interesem i wypływającą z niego uwagą. Interes i uwaga są przeto koniecznymi warunkami przedwstępnymi do zajęcia władzy poglądu i muszą być osobno omówione ze względu na swoją ważność dla całego duchowego rozwoju. Zastanowimy się przeto : a) nad interesem, (3) uwagą, y) poglądem.

a) Interes.

1. Przez interes rozumiemy chęć i zamiłowanie do jakiegoś przedmiotu, połączone z ochotną wolą, ażeby go umysłowo pojąć i sobie przyswoić. Chęć i zamiłowanie do jakiejś rzeczy osładzają wszelki trud i pracę i wskazują na konieczność interesu przy nauce. Interes może być uważany za urodzajną i dobrze uprawioną rolę, na której duchowy rolnik z pożytkiem ziarno zasiewa, a na której wszystko łatwo i bujnie wzrasta. Bez interesu wszelka nauka jest płonną, a trud i praca nauczyciela daremną. Obudzić interes jest celem a oraz środkiem intelektualnego kształcenia.

Dziecko nie wszystkiemi przedmiotami zajmuje się z jednakowym interesem. Jedne są już same przez się dla niego interesującymi, inne muszą się dopiero przez nauczyciela albo wychowawcę stać interesującymi. Działalność przeto nauczyciela jest podwójna: najpierw powinien dzieciom pokazywać przedmioty, którymi już same przez się z interesem się zajmują, a następnie takie, dla których ich interes jest mniej silny i dopiero musi być obudzony (czytanie, pisanie). (Pośredni i bezpośredni interes).

3. Interesującymi są dla dziecka te przedmioty, które mniej lub więcej łączą się z już nabytemi wyobrażeniami, a więc ma już dla nich w swoim umyśle punkty łączne, [trzez co zakres jego wyobrażeń się rozszerza. Dla całkiem obcego przedmiotu jest dziecko tak samo obojętnem jak dla całkiem znanego. Pierwszego wcale nie rozumie, bo nie ma

http://rcin.org.pl