page0019

R. L. O substancji aniołów rozważanej absolutnie 11

gatunku. Jak niemoźliwem jest też twierdzić, ze jest więcej białości odłączonych, albo więcej ludzkości, skoro niema więcej białości, jak tylko o ile są w wielu substancjach.

Choćby jednak aniołowie mieli materję, ani nawet wtedy nie mogłoby być wielu aniołów jednego gatunku. Pierwiastkiem bowiem wyróżniającym jednego od drugiego musiałaby być ma-terja, wprawdzie nie odnośnie do podziału ilości, skoto są nie-cieleśni, lecz odnośnie do różności możności, a tarózność materji powoduje różność nietylko gatunku, lecz rodzaju

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Różnica jest szlachetniejsza od rodzaju, tak jak to, co określone, od czegoś nieokreślonego, i swoiste od powszechnego; nie zaś tak, jak jedna natura od innej natigy. Inaczej wszystkie zwierzęta nierozumne musiałyby należeć do jednego gatunku ; albo musiałaby być w nich jakaś inna forma doskonalsza, od duszy zmysłowej. Zwierzęta nierozumne zatem różnią się gatunkowo według różnych określonych stopni natury zmysłowej. I podobnie wszyscy aniołowie różnią się gatunkowo według różnych stopni natury umysłowej.

Odpowiedź na drugi zarzut. Więcej i mniej, o ile ich przyczyną jest natężenie i zwolnienie jednej formy, nie rozróżniają rodzaju, lecz o ile ich przyczyną są formy różnych stopni, rozróżniają gatunek, jak naprzykład gdy mówimy, że ogień jest doskonalszy od powietrza. I tym sposobem aniołowie różnią się według więcej i mniej.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Dobro gatunku góruje nad dobrem osobnika. Stąd jest znacznie lepiej, by się pomnożyły gatunki w aniołach, niż by się mnożyły osobniki w jednym gatunku.

Odpowiedź na czwarty zarzut. Czynnik nie zamierza mnożenia co do liczby, skoro może się ono rozciągnąć w nieskończoność, lecz tylko mnożenie według gatunku, jak powyżej powiedziano (R. XLVII, par. 2). Stąd wymaga doskonałość natury anielskiej mnożenia gatunków, nie zaś mnożenia osobników w jednym gatunku.

§ 5. CZY ANIOŁOWIE SĄ NIEZNISZCZALNI.’

Do trzeciego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że aniołowie nie są nie-

http://rcin.org.pl