page0179

175

Przed trzema dopiero laty autor „Fizyologii człowieka⁴⁴ wpadł na wcale niezły środek, by usunąć te uboczne wpływy, jakie dusza wywiera w sprawie czucia. Na stronicy 210 powyżej przytoczonego dzieła, gdzie mówi o „stosunku skutków podrażnienia do siły podniety, tak powiada: „Obserwując zwierzę lub człowieka o zupełnie prawidłowym układzie nerwowym możemy się przekonać, że bardzo często nawet nadzwyczaj słabe bodźce zewnętrzne mogą być przyczyną całego szeregu ruchów, lub innych czynności, które ustrój przeważnie za pomocą swych mięśni jest w stanie wykonać. Jednak dowolność tych ruchów, niewątpliwy przy tem udział rozmaitych stanów psychicznych, a głównie prawie bezwzględna niemożność uchronienia ustroju od innych wpływów zewnętrznych, są przyczyną, że przy tych warunkach stosunku siły jakiegoś bodźca zewnętrznego do wywołanej czynności ocenić nie bylibyśmy w stanie, a to z powodu, że czynności ustroju przy każdem nowem doświadczeniu wskutek właśnie tych ubocznych wpływów każdorazowo mogłyby wypadać inaczej. Dlatego, ażeby doświadczenie przeprowadzić mniej więcej ściśle, musimy przedewszystkiem usunąć półkule mózgowe, tj. usunąć wpływy psychiczne!« Otóż to rozumiem: wyciąć półkole mózgowe i już te nieznośne wpływy psychiczne nie będą zawadzać przy doświadczeniach; znakomity środek. Zad’idees et presentait une interpretation peu naturelle des phenomenes qut lui śtaient le plus favorables. Tant de travaux executes depuis plus d'un quart de siecle n’ont donc offert aucun resultat important. L’attention a ćte eveillśe, il est vrai, sur les sensations, mais on n'a pas menie trouve un procede quelconque pour les mesurer quelque peu exactement. L^:echec a etć si complet qu’on n’entrevoit pas la possibilitć d’arriver plus tard a soumettre les sensations, coimne les excitations, a des estimations numeriques precises. Ce n'est pas manque de talent chez les expćrimentateurs, car les physiologistes les plus distingues se sont mis a l’oeuvre. La difficultó reside dans le probleme lui-meme. Les affections subjectives, en effet, echappent au contróle des instruments de precision, et restent livrees a 1’estimation individuelle et variable du sujet qui les eprouve. — Halin op. c. str. 2L

http://rcin.org.pl