page0201

197

szpiku pacierzowego, na płycie szklanej w bliskości maszyny elektrycznej. Wtenczas zauważył on, że ilekroć końcem noża dotknął nerwu, w udzie żaby zjawiał sie skurcz mięśnia. Ponieważ zaś skurcze były silniejsze, ile razy wraz z dotknięciem nerwu przeskakiwała iskra maszyny elektrycznej w pobliżu, więc Galvani przypuszczał, iż między nerwem a iskrą maszyny elektrycznej musi istnieć jakiś przewodnik, za który poczytał elektryczność atmosferyczną; w ślad za czem przypuszczał, że takie skurcze w czasie burzy z silnemi błyskawicami będą znaczniejsze. Wprawdzie skutek urzeczywistnił nadzieje Galvaniego, ale równocześnie zauważył on, że skurcze były silne i wtedy, kiedy nie było burzy, ale Gaivani za to przyciskał rdzeń żaby do sztachety żelaznej gwoździem mosiężnem, albo drutem miedzianym lub srebrnym do jakiejś płyty żelaznej; skurcze zjawiały się nawet wtenczas, gdy Galvani kładł udo na płycie szklanej, i jeden drut trzymał przy końcu nerwu przy szpiku pacierzowym, a drugi drut osadzał w mięśniu udowym, poczem stykał ze sobą końce górne drutów¹). Galvani przeoczył w tych doświadczeniach całkowicie czynnik chemiczny, a skurcze przypisywał elektryczności, znajdującej się w żabie, i przepływającej po niej na w^rzór delikatnego i subtelnego płynu nerwowego, który według pojęć ówczesnych ma w czasie skurczu płynąć od nerw^Tów do mięśni.

Aleksander Volta (1745—1827) zbadał dokładnie naturę zjawiska, dostrzeżonego przez Galvaniego, a odrzuciwszy elektryczność specyalnie zwierzęcą, wyjaśnił skurcze uda żabiego działaniem prądu elektrycznego, wytworzonego przez połączenie metali różnorakich. W ten sposób wykrył on elektryczność tak zwaną: zetknięcia (kontaktu), a to odkrycie ma wartość pierwszorzędną w nauce o elektryczności. Dalsze próby co do sposobów otrzymywania prądu elektrycznego doprowadziły Voltę do skonstruowania w r. 1800 pierwszego »stosu« Volty. Przez cześć dla Galvaniego zwał Volta zjawiska prądu elektrycznego z kontaktu »Galwanizmem«.

*) Galvani: De viribus electricitatis in raotu musculari commenta-tis 1791.

*) Por. Prof. A. Kistner: Geschichte der Physik. II, str. 82 nastp. L. Br u ner j. w., str. 266 nastp.

http://rcin.org.pl