page0237

233

ten ma się stosować do natury ciała wirującego, więc gdy większa ilość ciał znajdzie się w ruchu, utworzą system pewien ruchów, wskutek czego cząstki eteru wirować muszą tak, jak gdyby impuls do ich ruchów pochodził od środka ciał, ujętych w system, a tak eter wpędza ciała, które obejmuje, ku środkowi ziemi.

Autorem innej hypotezy był Jerzy Ludwik Lesage (f 1803)¹). Powiada on, że przestrzeń międzyplanetarną przebiegają we wszystkich kierunkach ciałka »pozaświatowe« (corps ultramon-dains), i to z szybkością prawie nieskończoną. Ponieważ te ciałka są nader małe, a przestrzeń zajęta przez nie prawie bezbrzeżna, przeto nie zużywają one swej energii przez zderzanie się wzajemne, za to przenikają one zwykłe ciała, które wskutek tego doznają uderzeń proporcyonalnie do swych mas. Chociaż zaś ze wszystkich stron owe cząstki uderzają o ciała, to jednak dwa ciała naprzeciw siebie położone muszą doznawać uderzeń liczniejszych na swych powierzchniach od siebie odwróconych, a mniej licznych po stronach ku sobie zwróconych, wskutek czego owe ciała muszą się przyciągać, i to odwrotnie proporcyonalnie do kwadratu odległości.

Słusznie odrzucił Cl. Maxwell to wyjaśnienie grawitacyi, bo jeżeli owe ciałka pozaświatowe są doskonale sprężyste, to po odbiciu się od ciał zwykłych zachowują całą swą energię, a biegnąc w kierunku przeciwnym, aniżeli ciałka, które mają uderzyć o jakiś przedmiot, paraliżują uderzenie tych ostatnich, i przyciąganie się przedmiotów nie może nastąpić; jeżeli zaś są niedoskonale sprężyste, to ich energia musiałaby zapoczątkować ruch drobinowy ciał uderzonych, a te ostatnie musiałyby z czasem rozżarzyć się do białości.

O. Angelo Secchi T. J.²), oraz Leroy, Schramm, Dr C.

*) Por. L)eux Traitós de Physiąue Mścaniąue, publiśs par Pierre Prć-vost, corame siraple Bditeur du premier et comme Auteur du se-cond. Gónćve 1818. Pierwszy traktat pochodzi od Lesage’a. Gruntowną krytykę tej hypotezy zobacz: Prof. Władysława Natan-sona: Wstęp do fizyki teoretycznej. Warszawa 1890, str. 102-110.

*) Secchi: Die Einheit der Naturkr&fte. Leipzig 1876.

http://rcin.org.pl