page0260

260

żydowskim akcentem, dawały pole dla karykatury, wobec której był bezsilnym. Miał też wrogów wielu, jednych z zawiści, a innych dlatego, >ż byli ofiarami jego spekulacyi lub nawet przez niego doszli do ruiny".

Istotnie też od roku 1818 czuli się Rothschil-dowie dość silnymi, ażeby niewielu pozostałych współzawodników wysadzać z siodła i obejmować wielkie pożyczki państwowe. Pierwsza pożyczka, którą dostarczyli Prusom, wynosiła 18 milionów talarów. Za nią poszły dalsze, a w roku 1820 już wszyscy pięciu bracia stanowią potęgę miarodajną na rynkach pieniężnych całej Europy. To zdobyte stanowisko starali się zajmować odtąd ustawicznie i umieli je też utrzymać. Znanem było wyrażenie Natana iż. „Potrzeba dużo rozsądku i sprytu, by wielki majątek zdobyć, lecz gdy się go osiągnęło, to dziesięć razy więcej' sprytu potrzeba, by go utrzymać. Gdybym się zgadzał na wszystkie projekty, jakie mi ludzie czynią, to wkrótce byłbym ogołoconym ze wszystkiego“.

Więc też nie powodował się \ftcale szlachetnością lub wspaniałomyślnością. Znowu bowiem o Natanie powiada jego dobry znajomy:

„Jego pożądania wszystkie były zawsze zwrócone do pieniężnych zysków. Muszę jednak położyć nacisk na wyraz „zyski". On musiał zyskiwać, choć nawet nie wiedział, co z pieniądzmi robić, albowiem nie miał pojęcia, jaki komfort i wygody można mieć za pieniądze. Istotą tego pożądania było, żeby szybciej i skuteczniei zyskiwać niż inni".

Zaś sławny, choć przekupiony przez Rothschi!-dów, dziennikarz ówczesny, Gentz, który ich chwalił

• http://rcin.org.pl